Aleksander Ford

Zobacz też: Aleksander Ford – aktor.

Aleksander Ford

Aleksander Ford (1952)
Prawdziwe imię i nazwisko	Mosze Lifszyc
Data i miejsce urodzenia	24 listopada 1908 Kijów[a]
Data i miejsce śmierci	4 kwietnia 1980 Naples (Floryda)
Zawód	reżyser, scenarzysta, pedagog
Współmałżonek	(1) Olga Mińska (2) Eleanor Griswold
Lata aktywności	1929–1974
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Aleksander Ford^ⓘ, wcz. Mosze Lifszyc (ur. 24 listopada 1908 w Kijowie^[1][a], zm. 4 kwietnia 1980 w Naples) – polski reżyser filmowy i scenarzysta pochodzenia żydowsko-rosyjskiego, komandor Orderu Odrodzenia Polski.

Zaczynał swoją karierę od nakręcenia kilku filmów krótkometrażowych, jednak za jego pierwszy wybitny film uchodzi – obecnie zaginiony – Legion ulicy (1932). Po sukcesie artystycznym tegoż Ford próbował bezskutecznie realizować ambitne filmy o tematyce społecznej, które były przemontowywane przez polskich producentów: Przebudzenie (1934) oraz Ludzi Wisły (1938). Najwartościowszym zachowanym filmem Forda z okresu międzywojennego była Droga młodych (1936), niedopuszczony do rozpowszechniania przez sanacyjną cenzurę dokument o żydowskim sanatorium. W okresie międzywojennym Ford był związany ze Stowarzyszeniem Miłośników Filmu Artystycznego „Start”.

II wojnę światową przetrwał w Związku Radzieckim, skąd w szeregach 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki dotarł do Polski, gdzie nakręcił pierwszy dokument poświęcony niemieckiemu obozowi zagłady: Majdanek – cmentarzysko Europy (1944). Odpowiadał za odbudowę polskiej kinematografii po wojnie, przewodząc w latach 1945–1947 Przedsiębiorstwu Państwowemu „Film Polski”. Jego następny film fabularny, Ulica Graniczna (1948) o zagładzie Żydów w getcie warszawskim, otrzymał Złoty Medal na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Kolejne fabuły Forda, takie jak Piątka z ulicy Barskiej (1953) oraz superprodukcja Krzyżacy (1960), coraz bardziej odbiegały jednak od tematyki społecznej. W 1969 roku, z powodu rozpoczętej rok wcześniej nagonki antysemickiej, wyjechał z Polski, a za granicą nie odniósł sukcesów artystycznych. Na emigracji dwukrotnie próbował popełnić samobójstwo, z czego druga próba była udana.