Anwar as-Sadat

Anwar as-Sadat

‏أنور السادات‎

Anwar as-Sadat w 1953 roku
marszałek polny
Data i miejsce urodzenia	25 grudnia 1918 Mit Abu al-Kaum
Data i miejsce śmierci	6 października 1981 Kair
Przebieg służby
Lata służby	1938–1981
Siły zbrojne	Siły Zbrojne Egiptu
Główne wojny i bitwy	I wojna izraelsko-arabska, rewolucja w Egipcie (1952), wojna Jom Kipur
Późniejsza praca	polityk
Odznaczenia
Złoty Medal Kongresu
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Anwar as-Sadat

Pełne imię i nazwisko	Muhammad Anwar as-Sadat
Data urodzenia	25 grudnia 1918
Data śmierci	6 października 1981
3. Prezydent Egiptu
Okres	od 15 października 1970 do 6 października 1981
Przynależność polityczna	Partia Narodowo-Demokratyczna
Poprzednik	Gamal Abdel Naser
Następca	Husni Mubarak
Premier Egiptu
Okres	od 15 maja 1980 do 6 października 1981
Przynależność polityczna	Partia Narodowo-Demokratyczna
Poprzednik	Mustafa Chalil
Następca	Husni Mubarak
Premier Egiptu
Okres	od 26 marca 1973 do 25 września 1974
Przynależność polityczna	Arabska Unia Socjalistyczna
Poprzednik	Aziz Sidki
Następca	Abd al-Aziz Muhammad Hidżazi
Przewodniczący Zgromadzenia Ludowego
Okres	od 26 marca 1964 do 12 listopada 1968
Przynależność polityczna	Arabska Unia Socjalistyczna
Poprzednik	on sam
Następca	Muhammad Labib Skokair
Przewodniczący Zgromadzenia Ludowego
Okres	od 21 lipca 1960 do 27 września 1961
Przynależność polityczna	Unia Narodowa
Poprzednik	Abd al-Latif al-Baghdadi
Następca	on sam
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Muhammad Anwar as-Sadat (arab. أنور السادات; ur. 25 grudnia 1918 w Mit Abu al-Kaum (Mit Abu el-Kom)^[1], zm. 6 października 1981 w Kairze) – egipski wojskowy i polityk, prezydent kraju w latach 1970–1981. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 1978 roku (wspólnie z Menachemem Beginem).

Był członkiem organizacji Wolnych Oficerów, wziął udział w rewolucji 1952. Całkowicie lojalny wobec jej przywódcy Gamala Abdel Nasera, nie odgrywał czołowej roli w nowej, wywodzącej się z armii elicie władzy, kojarzony był z jej prawicowym skrzydłem. Dopiero w 1960 objął urząd przewodniczącego parlamentu (Zgromadzenia Narodowego), od 1968 zasiadał we władzach jedynej legalnej partii egipskiej – Arabskiej Unii Socjalistycznej, w 1969 został wiceprezydentem Egiptu. W roku następnym, po śmierci Nasera, z urzędu objął tymczasowo obowiązki głowy państwa, po czym po wygranych wyborach pozostał na urzędzie. Uważany był wówczas za prezydenta przejściowego, pozbawionego własnego zaplecza politycznego. Utrzymał się jednak przy władzy, pozbawiając wpływów lewicową frakcję na czele z Alim Sabrim. Od 1972 stopniowo wycofywał się z naserowskiej lewicowej polityki gospodarczej na rzecz programu infitah (arab. otwarcie). Liberalizacja gospodarki doprowadziła nie tylko do szybkiego wzrostu ekonomicznego kraju, ale i, wbrew jego intencjom, do powstania niespotykanych w czasach jego poprzednika nierówności społecznych.

W 1973 as-Sadat rozpoczął wojnę przeciwko Izraelowi, której celem było odzyskanie ziem utraconych w 1967 w wojnie sześciodniowej. W 1978 as-Sadat i Begin otrzymali wspólnie Pokojową Nagrodę Nobla.

Pogarszające się relacje prezydenta z organizacjami islamistycznymi (w tym największą – Stowarzyszeniem Braci Muzułmanów), które wrogo przyjęły pokojowy kurs polityki zagranicznej as-Sadata, doprowadziły do delegalizacji tychże ugrupowań i aresztowania ich liderów w 1981. 6 października tego samego roku Anwar as-Sadat został zamordowany przez fundamentalistów z organizacji Egipski Dżihad podczas parady wojskowej.

13 grudnia 2018 - „w uznaniu jego osiągnięć i bohaterskich działań na rzecz dochodzenia do kompleksowego pokoju na Bliskim Wschodzie”^[2] - Kongres Stanów Zjednoczonych uhonorował go pośmiertnie Złotym Medalem Kongresu^[3] (Congressional Gold Medal) - jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych.