Arenysaurus

Arenysaurus
Pereda-Suberbiola et al., 2009
Okres istnienia: mastrycht PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 72.2/66 72.2/66
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	cerapody
Infrarząd	ornitopody
Nadrodzina	hadrozauroidy
Rodzina	hadrozaury
Podrodzina	lambeozaury
Rodzaj	Arenysaurus Pereda-Suberbiola et al., 2009
Gatunki
A. ardevoli Pereda-Suberbiola et al., 2009
Multimedia w Wikimedia Commons

Arenysaurus – rodzaj ornitopoda z rodziny hadrozaurów (Hadrosauridae) żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Europy. Został opisany w oparciu o MPZ 2008/1 – niekompletną czaszkę obejmującą sklepienie czaszki i puszkę mózgową. Odkryte w pobliżu pozostałości żuchwy oraz szkieletu pozaczaszkowego zostały desygnowane na paratypy. Skamieniałości zostały wydobyte z datowanych na późny mastrycht osadów formacji Tremp w pobliżu miejscowości Arén w hiszpańskiej prowincji Huesca w południowo-centralnych Pirenejach^[1].

Całkowita długość czaszki Arenysaurus ardevoli jest szacowana na około 60 cm. U MPZ 2008/1 nie zachował się wydrążony grzebień kostny, występujący często u przedstawicieli Lambeosaurinae, jednak jego obecność u Arenysaurus jest bardzo prawdopodobna, na co wskazuje budowa tylnej części twarzoczaszki – podobna jak u innych lambeozaurów. Puszka mózgowa holotypu jest w pełni skostniała, co dowodzi, że należy ona do osobnika dorosłego. Kości czołowe nie są jednak w pełni połączone, sugerując, iż MPZ 2008/1 w chwili śmierci nie był stary. W pobliżu holotypu odkryto liczne fragmenty szkieletu pozaczaszkowego, obejmujące kręgi, żebra oraz kości kończyn. Odkryta kość udowa mierzy 711 mm, a długość łopatki szacuje się 525 mm. Na podstawie rekonstrukcji innych lambeozaurów długość ciała Arenysaurus jest szacowana na 5–6 m^[1].

Według przeprowadzonej przez Peredę-Suberbiolę i współpracowników analizy filogenetycznej Arenysaurus jest bazalnym lambeozaurem stanowiącym grupę siostrzaną amurozaura i kladu tworzonego przez Parasaurolophini i Corythosaurini^[1].

Nazwa Arenysaurus pochodzi od miejscowości Arén, w pobliżu której odkryto holotyp, zaś epitet gatunkowy gatunku typowego, ardevoli, honoruje hiszpańskiego geologa Lluísa Ardèvola, który odkrył stanowiska Blasi, gdzie odnaleziono skamieniałości Arenysaurus^[1].