Back Baruch Spinoza Afrikaans Baruch de Spinoza ALS ባሩክ ስፒኖዛ Amharic Baruch Spinoza AN باروخ سبينوزا Arabic اسبينوزا ARZ Baruch Spinoza AST Benedikt Spinoza Azerbaijani باروخ اسپینوزا AZB Бенедикт Спиноза Bashkir
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz przy kościele Nieuwe Kerk (Haga) |
| Zawód, zajęcie |
filozof, rzemieślnik |
.svg){kind=small}
| |
łac. Terra hic Benedicti de Spinoza in Ecclesia Nova olim sepulti ossa tegit
Baruch Spinoza, Benedictus Despinoza, Benedictus d’Espinoza (ur. 24 listopada 1632 w Amsterdamie, zm. 21 lutego 1677 w Hadze[1]) – filozof niderlandzki pochodzenia portugalsko-żydowskiego, konkretniej sefardyjskiego; z zawodu rzemieślnik optyczny. Zajmował się metafizyką, filozofią umysłu, filozofią religii, etyką i filozofią polityki.
Spinoza to jeden z czołowych przedstawicieli XVII-wiecznego racjonalizmu – kontynuujący dzieło Kartezjusza i inspirujący późniejszy system Leibniza, a także dalsze, właściwe oświecenie XVIII-wieczne i XIX-wieczny idealizm niemiecki. Niderlandzki filozof był klasykiem panteizmu, być może kryjącego u niego ateizm. Wierzył w monizm[2] porównywalny do tego u Parmenidesa i antycznych stoików – nie tylko pod względem ogólnej ontologii Wszechświata, ale i pod względem psychofizycznym, co było pewną formą panpsychizmu. Spinoza bywał też chwalony jako inspiracja przez Alberta Einsteina i zaliczany do grona największych filozofów Zachodu (zob. umowa społeczna)[potrzebny przypis].
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwienndbBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Spinoza Baruch, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-12-10].