Bitwa pod Radzyminem (1920)

Bitwa pod Radzyminem

Wojna polsko-bolszewicka
Polska piechota w okopie w pobliżu Radzymina. Żołnierz w centrum kadru ma na głowie hełm Adriana, pozostali maciejówki odziedziczone po Legionach Polskich
Czas	13–16 sierpnia 1920
Miejsce	okolice Radzymina
Terytorium	Polska
Przyczyna	ofensywa bolszewicka na Warszawę
Wynik	zwycięstwo Polaków
Strony konfliktu
Rosyjska FSRR  Polska
Dowódcy
Witowt Putna Iwan Smolin Jan Rządkowski Józef Haller Franciszek Latinik
Siły
15 000 żołnierzy 91 dział 390 karabinów maszynowych[1] 17 000 żołnierzy 109 dział 220 karabinów maszynowych[2]
Straty
poważne[3] ok. 3040 zabitych i rannych[4]
Położenie na mapie Polski w 1939 miejsce bitwy
52°25′00″N 21°11′00″E/52,416667 21,183333
Multimedia w Wikimedia Commons

Bitwa pod Radzyminem – bitwa stoczona podczas wojny polsko-bolszewickiej, wokół miasta Radzymin położonego ok. 25 km na północny wschód od Warszawy, pomiędzy 13 a 16 sierpnia 1920 roku. Była jedną z najbardziej krwawych i ciężkich bitew całej wojny pomiędzy Polską a bolszewicką Rosją.

Pierwszą fazę bitwy stanowiło uderzenie Armii Czerwonej w kierunku Warszawy, którego celem było opanowanie przyczółka praskiego oraz przygotowanie do zajęcia stolicy Polski. 14 sierpnia wojska bolszewickie opanowały Radzymin i przełamały linie obronne 1. Armii Wojska Polskiego, której zadaniem była obrona Warszawy z kierunku wschodniego. W ciągu dnia Radzymin w toku ciężkich walk kilkukrotnie przechodził z rąk do rąk, ostatecznie jednak pozostał opanowany przez wojska rosyjskie. Na wieść o klęsce wojsk polskich pod Radzyminem zagraniczni dyplomaci, z wyjątkiem posłów Wielkiej Brytanii i Watykanu, w pośpiechu opuścili Warszawę.

Plany obu stron były proste: celem bolszewików było przełamanie kolejnych linii polskiej obrony i przebicie się do Warszawy. Z kolei polscy dowódcy liczyli na to, że uda się przedłużyć opór wokół Radzymina do czasu ruszenia planowanej kontrofensywy, dowodzonej na południu przez marszałka Józefa Piłsudskiego, a na północy przez gen. Władysława Sikorskiego, której celem było okrążenie wojsk szturmujących Warszawę.

Po trzech dniach intensywnych walk, niewielka liczebnie 1. Armia dowodzona przez gen. Franciszka Latinika odparła bezpośredni atak sześciu bolszewickich dywizji strzeleckich na Radzymin i Ossów. Walki o miasto zmusiły jednak gen. Józefa Hallera, dowódcę polskiego Frontu Północnego, do przyspieszenia kontrataku 5. Armii gen. Sikorskiego. Ostatecznie Radzymin został odbity przez polski kontratak 15 sierpnia. Zwycięstwo to okazało się jednym z punktów zwrotnych bitwy warszawskiej. Powiodła się również strategiczna kontrofensywa znad Wieprza oraz z okolic Twierdzy Modlin, dzięki czemu do jesieni 1920 udało się wypchnąć wojska rosyjskie z Polski, sparaliżować cztery rosyjskie armie i zabezpieczyć przyszłość całego państwa polskiego.