Borowina (torf)

Ten artykuł opisuje teorie, metody lub czynności niezgodne ze współczesną wiedzą medyczną.

Zobacz też: Borowina w innych znaczeniach tego słowa.

Borowina – peloid, rodzaj torfu o dużym stopniu przetworzenia przez bakterie humifikujące. Stosowana jest w leczeniu chorób reumatycznych, schorzeń ginekologicznych i niektórych chorób narządów wewnętrznych.

Przetworzona laboratoryjnie borowina jest surowcem do produkcji różnego rodzaju lekarstw i kosmetyków. Pozyskiwanie i przetwarzanie borowiny jest źródłem dochodu dla dużej liczby osób związanych z usługami sanatoryjnymi.

Do roku 2012 opublikowano ponad 100 prac naukowych potwierdzających skuteczność borowin i innych kąpieli błotnych w takich dolegliwościach jak choroba zwyrodnieniowa stawów czy spondyloza^{[potrzebny przypis]}. Efektem krótkotrwałym jest miejscowe znieczulenie, a długotrwałym – zmniejszenie odczuwania bólu w chorobowo zmienionym miejscu. Wśród 20 z nich, uznanych za najbardziej miarodajne w pracy przeglądowej z roku 2012, zaobserwowano wyłącznie efekty pozytywne^{[potrzebny przypis]}. Publikacje te mają jednak mankamenty metodologiczne obniżające ich wartość naukową i dla potwierdzenia skuteczności terapii borowinowych konieczne jest przeprowadzenie bardziej systematycznych badań^[1].

Właściwości fizyczne to duża pojemność cieplna przy małym przewodnictwie cieplnym, co umożliwia efekt silnego, głębokiego i równomiernego podgrzania części ciała poddanych zabiegowi (42–45 °C). Ponadto zawarte w borowinie kwasy organiczne i sole nadają jej właściwości przeciwzapalne, ściągające, bakteriostatyczne i bakteriobójcze.

Produktem z borowiny jest tzw. pasta borowinowa, która powstaje przez rozdrobnienie i uwodnienie borowiny w specjalnych młynach kulowych. Produkt ten ma konsystencję jednolitej pasty. Pastę borowinową stosuje się w niższej temperaturze niż borowinę (tj. 37–38 °C). Obecnie ok. 30 krajowych uzdrowisk stosuje zabiegi zawijania, okłady i kąpiele borowinowe.