Back Vadstena C-Brakteat German Vadstena bracteate English Bratteati di Vadstena e Mariedamm Italian Vadstenabrakteaten Swedish
| |
| Rodzaj |
biżuteria |
|---|---|
| Data powstania |
V-VI w. |
| Medium |
złoto |
Brakteat z Vadstena (Ög 178) – wykonany ze złota naszyjnik w formie monety, będący najprawdopodobniej ochronnym amuletem, stanowiący jeden z najstarszych zabytków pisma runicznego[1]. Datowany na V/VI wiek. Został odnaleziony w 1774 roku w pobliżu Vadstena w szwedzkiej prowincji Östergötland. Przechowywano go w Muzeum Historycznym w Sztokholmie, skąd został skradziony w 1938 roku. Dziś znany jest tylko z kopii[2].
Moneta miała średnicę 30,7 mm i ważyła 6,124 gramów. Umieszczony na niej wizerunek przedstawiał ludzką głowę, czworonogie zwierzę oraz ptaka[2]. Inskrypcja runiczna zaczyna się u góry monety i czytana jest od prawej do lewej[3]. Pierwsze litery napisu układają się w słowo tuwatuwa o niepewnym znaczeniu, mające prawdopodobnie funkcję magiczną. Następnie wypisany jest ciąg znaków fuþarku starszego, rozdzielonych na trzy grupy, z czego ostatni znak znajduje się pod zawieszką i jest niewidoczny: fuþarkgw : hnijïpzs : tbemlŋo[d][3].
- ↑ Vadstena Bracteate, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-06-12] (ang.).
- ↑ a b Brakteat (C-Typ) von Raum Vadstena (Östergötland, S). runenprojekt.uni-kiel.de. [dostęp 2014-06-12]. (niem.).
- ↑ a b Tineke Looijenga: Texts and Contexts of the Oldest Runic Inscriptions. Leiden: Brill, 2003, s. 221. ISBN 90-04-12396-2.