| |
| |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion |
Brama Krakowska |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Brama Krakowska (512.3) – makroregion fizycznogeograficzny w południowej Polsce, w obrębie tektonicznych obniżeń Północnego Podkarpacia, sąsiadujący od zachodu z Kotliną Oświęcimską, od wschodu zaś z Kotliną Sandomierską; na południu z progiem Pogórza Wielickiego i na północy z Garbem Tenczyńskim (częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)[1].
Długość 40 km, szerokość do 6 km, powierzchnia 275 km². Geologicznie jest to rów tektoniczny wypełniony osadami mioceńskiego morza[1]. Brama Krakowska stanowi część doliny Wisły, na jej wschodnim krańcu zlokalizowane jest miasto Kraków; inne miejscowości: Skawina, Piekary (k. Liszek)[2].
W obrębie Bramy Krakowskiej wyróżnia się trzy mezoregiony[1]:
- Rów Skawiński – we wschodniej części regionu; od granicy z Kotliną Oświęcimską po Skawinę przebiega nim dolina Wisły, która następnie skręca w kierunku północno-wschodnim, natomiast rów ciągnie się dalej na wschód aż po Swoszowice.
- Obniżenie Cholerzyńskie – łukowato wygięta równina, okalająca od północy Rów Skawiński; jego część stanowią krakowskie Błonia.
- Pomost Krakowski – wyróżnia się mozaikowatym układem wzgórz wapiennych (m.in. Wzgórz Tynieckich, Pasma Sowińca, Krzemionek Zakrzowskich, Krzemionek Podgórskich, Wawelu, Skałki) i obniżeń tektonicznych, którymi przepływa Wisła. Ukształtowanie terenu sprzyjało rozwojowi osadnictwa, w konsekwencji czego rozwinęło się miasto Kraków, które obecnie zajmuje większość obszaru Pomostu. Środowisko przyrodnicze jest bardzo przekształcone przez człowieka. W zachodniej części znajduje się Bielańsko-Tyniecki Park Krajobrazowy z kilkoma rezerwatami przyrody.
- ↑ a b c Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2015-04-01].