Back بروسونتة Arabic بروسونته ARZ Kağızağac Azerbaijani کاغیز آغاج (جینس) AZB Broussonetia CEB Papírovník Czech Broussonetia English Broussonetia Spanish بروسونتیا Persian Broussonetia Finnish

Brusonecja

Brusonecja
Ilustracja
Brusonecja chińska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

morwowate

Rodzaj

brusonecja

Nazwa systematyczna
Broussonetia L'Héritier de Brutelle ex Ventenat
Tabl. Règne Vég. 3: 547. 5 Mai 1799[3]
Typ nomenklatoryczny

B. papyrifera (Linnaeus) Ventenat[3]

Synonimy
  • Papyrius Lamarck ex Cavanilles[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Brusonecja[4], papierówka[5] (Broussonetia L'Hér. ex Vent.) – rodzaj krzewów i drzew liściastych z rodziny morwowatych (Moraceae). Obejmuje 4 gatunki[6][7] (w szerszym ujęciu dominującym w końcu XX wieku i na początku XXI – 7–8 gatunków[8][9]). Rośliny te występują we wschodniej i południowo-wschodniej Azji – od północno-wschodnich Indii poprzez Półwysep Indochiński, Chiny kontynentalne i Tajwan po Japonię[6].

Brusonecja chińska rośnie także na wyspach Oceanii, przy czym badania molekularne wykazały, że są to rośliny rozmnażane wegetatywnie, pochodzące z południowego Tajwanu i rozprzestrzeniane w czasie migracji przez ludy austronezyjskie (badania nad tym gatunkiem dostarczyły pierwszego istotnego dowodu z zakresu etnobotaniki dla pochodzenia tych ludów)[10]. Gatunek ten jest współcześnie szeroko uprawiany, w wielu miejscach już zadomowiony (np. w południowej Europie), a w niektórych inwazyjny (np. w Afryce równikowej, w Stanach Zjednoczonych, Argentynie). Roślina ma szeroki zakres zastosowań – z włóknistej kory i łyka w Chinach wyprodukowano papier ok. 100 roku n.e., a w Japonii ok. 600 roku n.e.[9] Ludy austronezyjskie wyrabiają z tego gatunku charakterystyczny materiał tapa[10]. Duże znaczenie użytkowe ma także drewno, a liście stosowane są jako lek ziołowy[7]. Podobnie wykorzystywany jest mieszaniec Broussonetia × kazinoki[8].

Nazwa rodzaju upamiętnia francuskiego biologa – Pierre'a Marie Auguste Broussoneta (1761–1807)[8].

  1. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie ruggiero
    BŁĄD PRZYPISÓW
  2. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie apweb
    BŁĄD PRZYPISÓW
  3. ↑ a b c Broussonetia. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2021-08-01].
  4. ↑ Jerzy Hrynkiewicz-Sudnik, Bolesław Sękowski, Mieczysław Wilczkiewicz, Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, wyd. 3 popr. i uzup., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 214, ISBN 83-01-13434-8, OCLC 749776599.
  5. ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 630-631. ISBN 83-214-1305-6.
  6. ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie powo
    BŁĄD PRZYPISÓW
  7. ↑ a b Broussonetia L’Héritier ex Ventenat. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-08-01].
  8. ↑ a b c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 166. ISBN 0-333-73003-8.
  9. ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie mabb
    BŁĄD PRZYPISÓW
  10. ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie chung
    BŁĄD PRZYPISÓW
From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne