Bukranion (βουκράνιον, dosł. „czaszka byka”, z gr. boús – byk, kraníon – czaszka)[1] – reliefowy motyw dekoracyjny w postaci byczej głowy lub czaszki, najczęściej dodatkowo zdobiony girlandami i wstęgami zawieszonymi na rogach zwierzęcia[2][3].
Ze względu na symbolikę byka jako zwierzęcia ofiarnego bukraniony występowały głównie w antycznej architekturze sakralnej, umieszczano je też na obiektach upamiętniających i funeralnych (sarkofagach, ołtarzach, naczyniach)[2][3].
Motyw wywodził się ze starożytnego Wschodu, szeroko stosowano go w architekturze starożytnej Grecji, a zwłaszcza Rzymu, jako element ciągły fryzów lub pojedynczo, zawarty w metopach[4]. Spotykany jest również w ornamentyce stylów czerpiących wzory z antyku: renesansu, manieryzmu, klasycyzmu, także historyzmu[2].
Podobnym typem ornamentu był aegikranion wykorzystujący motyw czaszki koziej[4].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie sztuka1
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie pwn
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie ess