Chnum

Chnum

bóg Górnego Egiptu, zachodzącego słońca, stwórca ludzi, dawca wody i opiekun wylewów Nilu, patron garncarzy
Występowanie	mitologia egipska
Wcielenie zwierzęce	baran
Siedziba	Elefantyna
Teren kultu	starożytny Egipt
Szczególne miejsce kultu	Elefantyna
Rodzina
Żona	Satis, Heket (w Antinoe)
Dzieci	Anukis
Multimedia w Wikimedia Commons

Chnum – w mitologii egipskiej jeden z bogów Górnego Egiptu, patron garncarzy^[1][2] i zachodu słońca, uważany za stwórcę ludzi.

Czczony już w czasach Starego Państwa jako lokalne bóstwo wyspy Elefantyny^[3], następnie jego kult rozpowszechnił się na cały Górny Egipt i Nubię. Jego żoną była bogini Satis, a córką Anuket^[4] (tzw. triada elefantyjska)^{[potrzebny przypis]}. W Esnie czczono go wraz z dwiema boginiami uznawanymi za jego żony: Menhit i Nebtuu oraz jego dziećmi: Neit i Heka^[5]. Z kolei w ośrodku kultu w Antinoe czczony był razem z Heket, która była tam uważana za jego małżonkę. Od V dynastii (zgodnie z teorią heliopolitańską) łączony był ze Słońcem (Ra), występując pod imieniem Chnum-Re.

Stwórca ludzi, miał na kole garncarskim ulepić człowieka wraz z jego ka i inne stworzenia. Uważany był także za dawcę wody i opiekuna wylewów Nilu.

W sztuce staroegipskiej wyobrażano go przy kole garncarskim^[6], sceny takie pojawiły się za czasów XVIII dynastii, chociaż wzmianki o tej jego roli sięgają Tekstów Piramid^{[potrzebny przypis]}. Wyobrażany był też jako długorogi baran lub mężczyzna z głową barana^[1].

Olbrzymią świątynię Chnuma wzniesiono na wyspie Elefantynie w czasach Nowego Państwa^[7][8], a kolejną w tej samej epoce w Esnie^[5][9]. Świątynię Chnuma zbudowała faraon Hatszepsut w Kumma w Nubii^[10]. Ponadto na Elefantynie odkryto cmentarzysko świętych zwierząt Chnuma – baranów^[11].

Tę sekcję należy dopracować:

od 2021-01 → sformatować tekst (pomoc: podział na sekcje, tabele, wzory).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.