Czarownica – osoba[1], zwł. kobieta, zajmująca się czarną magią, kojarzona z siłami nieczystymi – często z szatanem. W folklorze pojawiają się także dobre czarownice, które zajmują się białą magią.
W późnym średniowieczu, jak i wczesnej nowożytności elity intelektualne Europy zachodniej (teologowie, prawnicy) opracowały zbiorczą koncepcję czarów, która zakładała, że czarownice czerpią swoją moc dzięki zawarciu paktu z szatanem, co umożliwia im szkodzenie innym ludziom. Czarownice miały uczestniczyć także w sabatach, gdzie miały oddawać się między innymi kopulacji z demonami oraz kanibalizmowi.
W kulturze tradycyjnej wierzono, że czarownice mogą stosować szkodliwą magię, ale koncepcję łączącą je z satanizmem przyjmowano nieufnie[2].
Pojęcie „czarostwo” pojawiło się dopiero pod koniec średniowiecza, a skutecznym instrumentem, za sprawą którego wiara w czarostwo i czarownice się rozprzestrzeniła, szczególnie wśród prostego ludu, były kazania. Młot na czarownice upowszechnił wśród elity duchowej i świeckiej pojęcie czarostwa i stereotyp czarownicy – kobiety. Wcześniejsza literatura rzadko wskazywała na kobiety jako szczególnie skłonne do czarów, dopiero ta książka i późniejsze prace uczyniły z tego reguły[3].
Obecnie wyznawcy religii Wicca uważają się za kontynuację starożytnych kultów czarownic.
- ↑ hasło „Czarownice”. W: Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa 1987: PIW. ISBN 83-06-00861-8.
- ↑ Levack 2005 ↓, s. 46-48.
- ↑ Krzysztof Mikulski, Jacek Wijaczka, Historia powszechna, wiek XVI – XVIII, Warszawa 2012, s. 166–167.