Difenoksylat

Difenoksylat

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 1-(3-cyjano-3,3-difenylopropylo)-4-fenylopiperydyno-4-karboksylan etylu Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. diphenoxylatum, diphenoxylati hydrochloridum (chlorowodorek difenoksylatu) inne dwufenoksylat
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C30H32N2O2
Masa molowa	452,59 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	915-30-0 3810-80-8 (chlorowodorek)
PubChem	13505
DrugBank	DB01081
SMILES CCOC(=O)C1(CCN(CC1)CCC(C#N)(C2=CC=CC=C2)C3=CC=CC=C3)C4=CC=CC=C4
InChI InChI=1S/C30H32N2O2/c1-2-34-28(33)29(25-12-6-3-7-13-25)18-21-32(22-19-29)23-20-30(24-31,26-14-8-4-9-15-26)27-16-10-5-11-17-27/h3-17H,2,18-23H2,1H3 InChIKey HYPPXZBJBPSRLK-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 0,8 g/l (chlorowodorek)[1] w innych rozpuszczalnikach łatwo rozpuszczalny w chlorku metylenu, dość trudno w etanolu i izopropanolu, praktycznie nierozpuszczalny w eterze dietylowym Temperatura topnienia 221 °C[2]
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne. Dawka śmiertelna LD50 221 mg/kg (szczur, doustnie)[1]
Podobne związki
Podobne związki	loperamid, difenoksyn
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	A07DA01
Legalność w Polsce	środek odurzający grup I-N i III-N
Farmakokinetyka Działanie hamujące perystaltykę jelit Biodostępność 90% Okres półtrwania 12–14h Wiązanie z białkami osocza i tkanek 74–95% Metabolizm wątrobowy Wydalanie 14% z moczem w tym < 1% w postaci niezmienionej, 49% z kałem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Difenoksylat (łac. diphenoxylatum) – organiczny związek chemiczny z grupy opioidów, syntetyczna pochodna petydyny stosowana w objawowym leczeniu biegunki, pozbawiona działania przeciwbólowego. W wątrobie ulega za pośrednictwem izoenzymów cytochromu P450 metabolizmowi do kwasu difenoksylowego, głównego metabolitu powstałego na drodze hydrolizy, który także wykazuje silne działanie przeciwbiegunkowe.

Wykazuje silne działanie osłabiające perystaltykę jelita cienkiego i okrężnicy (pod tym względem znacznie wyraźniejsze niż morfina) oraz wydłuża czas pasażu treści pokarmowej poprzez pobudzenie receptorów opioidowych w zwojach śródściennych jelit^[3]. Lek częściowo wchłania się z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym i może działać także ośrodkowo, jeśli zostaną przekroczone dobowe dawki zalecane w objawowym leczeniu biegunek (5–20 mg/24 h). Działanie ośrodkowe jest, w przeciwieństwie do loperamidu, ułatwione przez to, że lek nie wchodzi do krążenia wątrobowo-jelitowego. Do dostępnego w Polsce preparatu Reasec zawierającego difenoksylat dodaje się niewielkie ilości atropiny (w postaci siarczanu, 0,025 mg na tabletkę)^[4]. Ma to na celu odstraszenie potencjalnych amatorów rekreacyjnego użycia tego opioidu^[5], będącego analogiem petydyny, poprzez pojawienie się objawów atropinowych (zamglone widzenie, suchość w jamie ustnej itp.). Atropina może ponadto działać synergetycznie, zmniejszając perystaltykę i wydzielanie soku jelitowego.