Fantastyka socjologiczna[1] (rzadziej: fantastyka społeczna[2][3], z ang. social fiction[4] lub social science fiction[4]) – nurt gatunku fantastyki naukowej, który koncentruje się na zagadnieniach socjologicznych: mechanizmach, jakim podlegają hipotetyczne społeczeństwa, zagadnieniach społecznych, które mogą pojawić się w „przyszłości na skutek wprowadzania daleko idących udogodnień życiowych, bądź socjologicznych mechanizmów pozwalających na skuteczne sterowanie społeczeństwem”[4]. Do gatunku fantastyki socjologicznej można zaliczyć antyutopię i dystopię, często wiąże się z fantastyką polityczną lub obyczajową. Tematem utworów tego gatunku często są futurystyczne systemy totalitarne.