Feminatyw[1], feminatywum (liczba mnoga: feminatywy lub feminatywa), feminativum, nazwa żeńska[2][3] – żeńskie formy gramatyczne nazw zawodów i funkcji[4], z przyrostkami potocznie zwanymi „żeńskimi końcówkami”[5]. Feminatywy nazywają kobiety ze względu na przysługujący im tytuł, pełnioną funkcję, zajmowane stanowisko, wykonywany zawód, przynależność narodową, pochodzenie, wyznanie, przekonania, właściwości psychiczne i fizyczne, wykonywane czynności itp.[6]
Jest to klasa leksemów o trwałym żeńskim rodzaju gramatycznym[7], w skład której wchodzą rzeczowniki samodzielne składniowo. Do feminatywów nie zalicza się przymiotników i czasowników, gdyż rodzaj jest tu kategorią fleksyjną[7].
Według Marka Łazińskiego feminatywy można zdefiniować jako „rzeczowniki nazywające kobiece zawody i funkcje, najczęściej derywowane od nazw męskich z sufiksem kategorii feminativum lub bezpośrednio od czasowników z sufiksem złożonym kategorii wykonawców czynności” oraz „żeńskie warianty nazw wykonawców czynności oraz osobowych nazw charakterystycznych”[8].
Słowotwórstwo rzeczowników żeńskich (i męskich) nazywa się mocją (cz. přechylování[9], niem. Movierung[10], ang. gender marking). Feminatywy różnią się stopniem przyjęcia na gruncie różnych języków narodowych i kontekstów kulturowych[11][12].
- ↑ Katarzyna Sowa, Feminatywa w języku polskim i czeskim – tworzenie, użycie, frekwencja, [w:] Slavica iuvenum XIV, Ostravská univerzita v Ostravě, Filozofická fakulta, 2013, s. 176, ISBN 978-80-7464-380-4.
- ↑ Agnieszka Małocha-Krupa, Patrycja Krysiak, Feminatywum, feminatyw, nazwa żeńska, żeńska końcówka – problemy terminologiczne, Uniwersytet Wrocławski.
- ↑ Marta Grochowska, Agnieszka Wierzbicka, Produktywne typy słowotwórcze nazw żeńskich we współczesnej polszczyźnie, 2015, ISSN 0208-6077 [dostęp 2021-10-15] (pol.).
- ↑ (PDF) Feminatywa w polskiej tradycji leksykograficznej [online], ResearchGate [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Agnieszka Małocha-Krupa (red.), Słownik nazw żeńskich polszczyzny, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2015, s. 8.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie:7BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Patrycja Krysiak, Rozwój języka polskiego pod względem feminatywów [online], 2011.
- ↑ Marek Łaziński, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 246, ISBN 978-83-01-14806-5.
- ↑ Na co komu -owa (-ová/-ova/-eva), czyli o nazwiskach (i nie tylko) żeńskich w wybranych językach słowiańskich, [w:] Maria Magdalena Nowakowska, Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, t. LXII, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2016, s. 72, ISSN 0076-0390.
- ↑ Handbuch geschlechtergerechte Sprache: Wie Sie angemessen und verständ [online], Duden-Onlineshop [dostęp 2021-07-16] (niem.).
- ↑ Ester Michejdová, Etykieta językowa w polskim i czeskim dyskursie, Olomouc 2017, s. 56.
- ↑ Na co komu -owa (-ová/-ova/-eva), czyli o nazwiskach (i nie tylko) żeńskich w wybranych językach słowiańskich, [w:] Maria Magdalena Nowakowska, Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, t. LXII, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 2016, s. 71–72, ISSN 0076-0390.