Gaza (miasto)

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Gaza.

Gaza

‏غزة‎

Nowoczesna zabudowa Gazy
Państwo	Palestyna /  Izrael
Muhafaza	Gaza
Data założenia	XV wiek p.n.e.
Prawa miejskie	1893
Burmistrz	Yahya Al-Sarraj
Powierzchnia	45 km²
Wysokość	0–14 m n.p.m.
Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość	590 481[1] 9983 os./km²
Kod pocztowy	860
Położenie na mapie Palestyny Gaza
31°31′N 34°27′E/31,516667 34,450000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Gaza (arab. ‏غزة‎, Ghazza, hebr. ‏עַזָּה‎, Azza) – miasto w Palestynie, będące stolicą Strefy Gazy.

Obszar miasta Gaza jest zamieszkany co najmniej od V tysiąclecia p.n.e. Na przestrzeni swojej historii obszar ten był podbijany przez różne narody i imperia. Po starożytnym Egipcie powstało tutaj jedno z pentapolis należące do Filistynów. W czasach Cesarstwa rzymskiego i bizantyńskiego Gaza rozwijała się gospodarczo jako duże miasto portowe położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego. W 635 była pierwszym miastem Palestyny zdobytym przez Arabów i włączonym do Kalifatu. Bardzo szybko przekształciło się w ważne centrum prawa muzułmańskiego. Pod koniec XI wieku zostało zdobyte i zniszczone przez krzyżowców. W późniejszych wiekach doświadczyło pustoszącego najazdu Mongołów i w XVI wieku zmalało do wielkości wioski, którą przyłączono do Imperium Osmańskiego. Pod tym panowaniem Gaza mogła ponownie rozwijać się jako ważny ośrodek handlowy. W wyniku I wojny światowej stała się częścią brytyjskiego Mandatu Palestyny. Po I wojnie izraelsko-arabskiej, na początku 1949 znalazła się na terytorium będącym pod kontrolą Egiptu. Egipcjanie przeprowadzili liczne ulepszenia w mieście, jednak po wojnie sześciodniowej w 1967 Gaza znalazła się pod okupacją izraelską. Po zawartych w 1993 porozumieniach z Oslo, miasto weszło w skład utworzonej Autonomii Palestyńskiej. Po palestyńskich wyborach w 2006 doszło do wybuchu konfliktu o władzę pomiędzy ugrupowaniami Al-Fatah i Hamas. W jego wyniku Hamas przejął kontrolę nad całą Strefą Gazy. Po nasilających się przypadkach ostrzału rakietowego prowadzonego przez Hamas ze Strefy Gazy, Izrael i Egipt nałożyły w 2006 blokadę na całą strefę. W 2010 Izrael złagodził blokadę, zezwalając na dostawy dóbr konsumpcyjnych, a w 2011 Egipt otworzył przejście graniczne dla ruchu osobowego.

Miasto Gaza pozostaje głównym ośrodkiem działalności gospodarczej Strefy Gazy. Jednak gospodarka miasta jest w znacznym stopniu zniszczona przez powtarzające się starcia i przedłużającą blokadę. Większość mieszkańców jest muzułmanami, chociaż istnieje chrześcijańska mniejszość.