Gislebertus

Gislebertus
Data śmierci

po 1135

Narodowość

francuska

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo

Epoka

romanizm

Tympanon z Sądem Ostatecznym, katedra w Autun
Fragment tympanonu z fasady zach. w Autun - ważenie dusz
Ewa, obecnie w Musée Rolin, Autun

Gislebertus (XII wiek) – francuski rzeźbiarz romański.

Na podstawie badań Jerzego (George'a) Żarneckiego została mu przypisana prawie cała dekoracja rzeźbiarska katedry Saint-Lazare w Autun z lat ok. 1120-1135. Badacz powiązał również tego rzeźbiarza z pojedynczymi rzeźbami z Cluny i Vézelay, gdzie jego zdaniem Gislebertus zaczynał swoją działalność[1]. Twórczość Gislebertusa wywodzi się z kręgu Cluny. Zdaniem Willibalda Sauerländera Gislebertus rysuje delikatniej, powściągliwiej od niespokojnego twórcy tympanonu w Vézelay. Cieszy go praca nad detalem, czego nie można powiedzieć o rzeźbiarzach kluniackich. Lubi też smukłe, drobne postacie o miękkich ruchach[2].

Imię rzeźbiarza zachowało się w podpisie, widniejącym w tympanonie głównego portalu w zachodniej fasadzie katedry w Autun: Gislebertus hic fecit (Gislebertus to zrobił). Tympanon, wyrzeźbiony ok. 1130 roku[3], przedstawia scenę Sądu Ostatecznego o oryginalnych i indywidualnych rozwiązaniach[2]. Z prawej strony znajduje się scena ważenia dusz z podobnymi do szkieletów diabłami i niezwykle wysmukłym Archaniołem Michałem, w którego płaszczu chronią się ludzie. Wściekłość demonów i rozpacz potępionych kontrastuje ze szczęśliwością zbawionych.

W północnym portalu katedry, w scenie Grzechu Pierworodnego, znajdowała się pierwotnie rzeźba Ewy (obecnie Musée Rolin, Autun). Jest to półleżąca, naga postać w prostokątnym polu, częściowo przysłonięta przez otaczającą ją roślinność. Lewą ręką sięga po jabłko.

  1. Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa: PWN, 2004, s. 140, ISBN 83-01-14301-0, OCLC 749694105.
  2. a b W. Sauerländer, Rzeźba średniowieczna, Warszawa 1978, s. 66-67.
  3. Jacek Dębicki: Zachodni portal katedry Świętego Łazarza w Autun. Studium historii sztuki i historii idei. Kraków: 2002, s. 19.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne