Gmina zbiorowa – rodzaj gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej, składającej się nominalnie z kilku miejscowości (czyli zbioru miejscowości), w przeciwieństwie do gminy jednostkowej, składającej się nominalnie z jednej miejscowości[1].
W praktyce pojęcie gminy zbiorowej odnosi się ściślej do typu gminy obowiązującego na danym obszarze geograficzno-administracyjnym w pewnym okresie historycznym, niż do faktycznej konstytucji gminy. Znaczy to, że niektóre gminy zbiorowe (zazwyczaj te najludniejsze) mogły składać się z jednej miejscowości, a niektóre gminy jednostkowe mogły obejmować po kilka miejscowości (zazwyczaj bardzo małych)[2].