Gnejs – skała metamorficzna powstająca w warunkach metamorfizmu regionalnego lub dyslokacyjnego. Przeważnie jest to metamorfizm średniego stopnia strefy mezo, rzadziej wysoki stopień kata. Nazwa pochodzi od starego słowiańskiego terminu górniczego oznaczającego zgnieciony kamień (G. Agricola, 1556; A.G. Werner, 1786), bądź od staronordyckiego gneista – „krzesać kamień”.