Back Калішская губерня Byelorussian Каліская губэрня BE-X-OLD Gouvernement Kalisch German Kalisz Governorate English Gobernación de Kalisz Spanish Gouvernement de Kalisz French פלך קאליש HE Governatorato di Kalisz Italian 칼리시현 Korean Kališo gubernija Lithuanian
| gubernia | |||
| 1837–1844 i 1867–1915 | |||
 Gmach Rządu Gubernialnego w Kaliszu | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Powierzchnia |
11 373,5 km² | ||
| Populacja (1910) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
113 os./km² | ||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||
| |||
| Liczba powiatów |
8 | ||
Położenie na mapie Królestwa Polskiego
| |||
Gubernia kaliska (ros. Калишская губерния) – gubernia Królestwa Polskiego ze stolicą w Kaliszu, istniejąca w latach 1837–1844 i 1867–1915; była najdalej na zachód położoną gubernią Królestwa Polskiego, jej zachodnią granicę stanowiła granica polsko-pruska.
Została utworzona 23 lutego 1837 w miejsce województwa kaliskiego. W 1882 dzieliła się na 8 powiatów: kaliski, kolski, koniński, łęczycki, sieradzki, słupecki, turecki, wieluński, a one – na 142 gminy. W guberni znajdowało się 13 miast, 37 osad miejskich, 2041 wsi, 1672 folwarków i 1116 kolonii.
W latach 1867–1885 wicegubernatorem był Pawieł Rybnikow[2], a w latach 1883–1902 gubernatorem był Michaił Daragan, w czasie rządów którego nastąpił przyspieszony rozwój Kalisza[3].
Po zburzeniu Kalisza (1914) i odrodzeniu Rzeczypospolitej Polskiej (1918) jej obszar włączono do województwa łódzkiego ze stolicą w Łodzi, utworzonego w 1919.
| powiat | siedziba | inne miejscowości | |
|---|---|---|---|
| Gubernia kaliska (od 1867; tzw. druga gubernia kaliska) | |||
| kaliski | 
|
Kalisz | Błaszki • Chocz • Iwanowice • Koźminek • Opatówek • Staw • Stawiszyn |
| kolski | 
|
Koło | Babiak • Brdów • Brudzew • Dąbie • Grzegorzew • Izbica • Kłodawa • Sompolno |
| koniński | 
|
Konin | Golina • Rychwał • Ślesin • Tuliszków • Władysławów |
| łęczycki | 
|
Łęczyca | Grabów • Ozorków • Piątek • Poddębice |
| sieradzki | 
|
Sieradz | Burzenin • Szadek • Warta • Zduńska Wola • Złoczew |
| słupecki | 
|
Słupca | Lądek • Kazimierz • Kleczew • Pyzdry • Skulsk • Wilczyn • Zagórów |
| turecki | 
|
Turek | Dobra • Uniejów |
| wieluński | 
|
Wieluń | Bolesławiec • Działoszyn • Lututów • Praszka • Osjaków • Wieruszów |
- ↑ Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego Polskiej Akademii Nauk, 2005, s. 18. ISBN 83-87954-66-7.
- ↑ Artur Górak, Jan Kozłowski, Krzysztof Latawiec: Słownik biograficzny gubernatorów i wicegubernatorów w Królestwie Polskim (1867–1918). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, s. 386–390. ISBN 978-83-7784-553-0.
- ↑ Władysław Kościelniak: Leksykon kaliski. Kalisz: Wydawnictwo „Edytor”, 2008, s. 39. ISBN 978-83-60579-31-2.