Hadrozaury

Hadrozaury

Hadrosauridae
Cope, 1869
Okres istnienia: 100–65 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 100/65 100/65
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
(bez rangi)	archozaury
(bez rangi)	Ornithodira
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury ptasiomiedniczne
Podrząd	cerapody
Infrarząd	ornitopody
(bez rangi)	Iguanodontia
Nadrodzina	hadrozauroidy
Rodzina	hadrozaury
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Hadrozaury (Hadrosauridae) – rodzina ornitopodów z grupy hadrozauroidów (Hadrosauroidea), znana też jako „dinozaury kaczodziobe”.

Hadrozaury są najlepiej poznaną grupą dinozaurów. Ich skamieniałości są często znajdowane i obejmują pozostałości osobników we wszystkich stadiach rozwoju – od niewyklutych z jaj piskląt po dorosłe zwierzęta. Hadrozaury były najbardziej zróżnicowaną i najliczniejszą grupą dużych kręgowców żyjących w kredzie późnej na terenach Laurazji. Był to też ostatni duży klad ornitopodów, który wyewoluował w mezozoiku^[1].

Hadrozaury były dużymi zwierzętami – mierzyły przeważnie od 7 do 12 metrów, a przeciętny osobnik dorosły ważył około trzech ton. Jedną z ich cech charakterystycznych była znacząca liczba zębów tworzących baterie zębowe. Cecha ta została użyta już przez Edwarda Drinkera Cope'a, który wykorzystał ją do zdefiniowania Hadrosauridae w 1869. Najbardziej charakterystyczną cechą morfologiczną hadrozaurów jest budowa czaszki – grupa ta obejmowała zarówno formy o płaskich głowach, jak i grzebieniaste^[1].

Pierwszym naukowcem badającym hadrozaury był Joseph Leidy, który w drugiej połowie lat 50. XIX wieku opisał gatunki: Trachodon mirabilis, Thespesius occidentalis i Hadrosaurus foulkii. Zajmowali się nimi również inni paleontolodzy: Cope i Othniel Charles Marsh, Lawrence Lambe, Barnum Brown, William Parks, Charles Hazelius i Charles Mortram Sternbergowie. Pierwszą znaczącą syntezę anatomii i filogenezy hadrozaurów przeprowadzili Lull i Wright w 1942 roku^[1].