Heinrich Dietel

Heinrich Dietel

Popiersie Henryka Dietla
Pełne imię i nazwisko	Heinrich Gotthold Dietel
Data i miejsce urodzenia	15 marca 1839 Greiz
Data i miejsce śmierci	24 czerwca 1911 Sosnowiec
Miejsce spoczynku	mauzoleum rodziny Dietlów w Sosnowcu
Zawód, zajęcie	przemysłowiec
Narodowość	niemiecka, Rosjanin
Wyznanie	luteranin
Rodzice	Heinrich Gottlob Dietel, Johanna Wilhelmina Merbold
Małżeństwo	Klara Jacob
Odznaczenia

Heinrich Gotthold Dietel (ur. 15 marca 1839 w Greizu, zm. 24 czerwca 1911 r. w Sosnowcu)^[1] – niemiecki i rosyjski przemysłowiec branży włókienniczej, o największym – obok braci Schönów – wkładzie w rozwój Sosnowca^[2]. Dzięki staraniom Dietla Sosnowiec otrzymał w 1902 r. prawa miejskie, a on sam objął honorową funkcję radcy kolegialnego pierwszej rady miejskiej^[3].

Urodził się 15 marca 1839 r. w Greizu w Turyngii w rodzinie luterańskiej Johanny Wilhelminy z domu Merbold i przemysłowca Heinricha Gottloba Dietla (1814—1883)^[1], który w Saksonii uruchomił własne przędzalnie wełny: w 1848 r. Greizu a w 1854 w Cunersdorf^[4].

Jako syn przemysłowca z branży tkackiej Heinrich Gotthold kształcił się w Stanach Zjednoczonych^[5], ucząc się m.in. technik przemysłowej produkcji wełny, jak też prowadzenia przedsiębiorstwa. Po powrocie do rodzinnego domu dzierżawił przędzalnię w Czechach, a także pomagał swojemu ojcu prowadzeniu przędzalni wełny czesankowej w Wilkau koło Zwickau w Saksonii, która została przeniesiona tu w 1868 r. z Cunersdorf^[4] i okazała się największym sukcesem. Był pierwszym dyrektorem technicznym gręplarni w Lipsku. Poznał tam ojca swojej przyszłej żony, pochodzącego z Turyngii Jerzego Edwarda Jacoba, z którym podjął współpracę. W 1877 r. został słuchaczem Wyższej Szkoły Technicznej w Dreźnie^[3].

Przeprowadzenie reformy celnej w Cesarstwie Rosyjskim w 1877 r., która narzuciła wysokie cło na towary sprowadzane zza granicy, skłoniło Dietla do podjęcia decyzji o rozpoczęciu produkcji wełny w nadgranicznych Sosnowicach w Królestwie Polskim, które posiadały kopalnie węglowe i dogodne położenie przy linii kolejowej^[5][6]. 11 czerwca 1878 r. wziął ślub w Lipsku z Klarą Julią Jacob^[1], a we wrześniu 1878, po uzyskaniu zgody władz carskich, przybył do Sosnowic^[7], gdzie przystąpił do budowy pierwszej w Królestwie Polskim przędzalni czesankowej na gruntach zakupionych od spadkobierców Christiana Gustawa von Kramsta (Pogoń). Produkcja została uruchomiona w 1879 r., a stale modernizowany zakład przynosił znaczne dochody, dzięki którym mógł realizować swoje plany społeczno-gospodarcze. Henryk Dietel był członkiem Towarzystwa Popierania Rosyjskiego Przemysłu i Handlu oraz Łódzkiego Komitetu Handlu i Przemysłu. Zasiadał w Zarządzie Towarzystwa Akcyjnego Sosnowieckich Fabryk Rur i Żelaza. Wybierano go do władz lokalnych instytucji o charakterze gospodarczym. Pełnił przez wiele lat funkcję doradcy przemysłowego gubernatora piotrkowskiego, a w uznaniu zasług Dietla na tym polu władze carskie przyznały mu tytuł carsko-rosyjskiego radcy handlowego^[8].

19 lipca 1881 r. w Sosnowicach urodził się jego pierwszy syn Henryk Jerzy Dietel^[1], a następne kolejno w 1883 r. Borys Edward, w 1885 r. Alfred Ryszard, w 1886 r. Roman Jakub i w 1888 r. najmłodszy Bogusław Włodzimierz^[8]. W latach 1890–1900 doprowadził do wzniesienia rodzinnej rezydencji Dietlów, która znana jest jako Pałac Dietla^[9].

Razem z innymi przemysłowcami zabiegał u władz carskich o przyznanie praw miejskich dla Sosnowic, a kiedy ich starania zakończyły się sukcesem w 1902 r., został radnym nowo utworzonej rady miejskiej^[10].

Heinrich Gotthold Dietel zmarł 24 czerwca 1911 r. w Sosnowcu. Spoczął w rodzinnym mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu^[11].