Hellada (gr. Ελλάδα, Elláda, a także Ελλάς, Ellás) – ogólna nazwa starożytnej Grecji. Pierwotnie tą nazwą określano ziemie na południu Tesalii, zamieszkane przez plemię Hellenów. Mianem Hellenów zaczęto określać w czasach pohomeryckich wszystkich Greków, a Helladą zasiedlane przez nich ziemie.
Określenie helleński bywa czasem stosowane w języku polskim także w odniesieniu do Grecji nowożytnej[1]. Jest to możliwe w sytuacjach, gdy kontekst wskazuje na stylizację lub świadome kreowanie wizerunku poprzez nawiązanie do antycznych tradycji[2]. W odniesieniu do współczesnej Grecji w języku polskim stosowana była dawniej także nazwa Hellas[3].
W języku nowogreckim nazwa Elláda odnosi się głównie do współczesnego państwa greckiego. Dla odróżnienia czasów starożytnych w nowogreckim używa się określenia Αρχαία Ελλάδα (trb. Archea Ellada – „starożytna Grecja”). Przymiotnik „helleński” i określenie „hellenizm” w znaczeniach nowożytnych mogą być jednak też stosowane dla opisu zjawisk (w tym współczesnych nam), silnie związanych z grecką kulturą, tradycją lub narodowością, mimo braku ich związku z grecką państwowością lub historycznie greckim obszarem geograficznym[4].
We współczesnej polszczyźnie spotykanym niekiedy nieporozumieniem jest stosowanie terminu „helleński” w odniesieniu do epoki hellenistycznej, gdyż wyznacza to dwie zupełnie różne cezury czasowe.
- ↑ Przykładem Helleński Instytut Prawa Międzynarodowego (Dz. Ustaw nr 64, poz. 273, s. 1204 – Oświadczenie rządowe z dn. 17 stycznia 1994).
- ↑ Wyjaśnienie PWN – np. „Helleńska Federacja Hotelarska”.
- ↑ K. Zierhoffer, Z. Zierhofferowa: Nazwy geograficzne Europy w języku polskim. Dziedzictwo i współczesność. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2011.
- ↑ Georgios Kontogiorgis: Hellenizm, chrześcijaństwo, ekumena i świat współczesny (wykład) [1]; emisja publicznej stacji Attica TV, 1 listopada 2017, 20:15.