Homoplazja

Homoplazja – w biologii występowanie u różnych taksonów cech podobnych, ale niehomologicznych (niewystępujących u ostatniego wspólnego przodka tych taksonów), powstałych w wyniku konwergencji, paralelizmu (gdy dana cecha występuje u co najmniej dwóch linii ewolucyjnych, ale nie u ich ostatniego wspólnego przodka) lub rewersji (gdy cecha jest obecna/nieobecna u przodka, zanika/pojawia się u jego najbliższych potomków, a u dalszych potomków dochodzi do jej wtórnego pojawienia się/zaniku). Te typy homoplazji nie muszą się wzajemnie wykluczać i niekiedy bywają trudne do odróżnienia. Konwergencja przeważnie zachodzi u organizmów spokrewnionych ze sobą bardziej odlegle niż w przypadku paralelizmu. Wynika zazwyczaj z różnych mechanizmów genetycznych, podczas gdy paralelizmy powstają w wyniku podobnych przyczyn genetycznych^[1].

Fenotypowe podobieństwo może wynikać z homoplazji na różnych poziomach, takich jak różne mutacje tego samego genu, różnych genów lub różnych funkcji genów, co sugeruje, że wpływ doboru naturalnego na ewolucję fenotypów jest ograniczony czynnikami genetycznymi^[1].