Hospicjum (łac. hospitium) – instytucja funkcjonująca w ramach systemu opieki zdrowotnej, stosująca metody opieki paliatywnej i przeznaczona dla pacjentów przewlekle oraz nieuleczalnie chorych. Pomoc medyczna udzielana przez hospicjum skoncentrowana jest na leczeniu objawowym, mającym na celu łagodzenie skutków choroby, a nie usuwanie jej przyczyn. Jest to przeciwwagą często spotykanego leczenia uporczywego, przynoszącego pacjentowi cierpienie, w sytuacji, w której wiadomo jest, że medycyna nie zna sposobów na wyleczenie. Leczenie stosowane w ramach opieki paliatywnej obejmuje uśmierzanie przewlekłego bólu i usuwanie dolegliwości towarzyszących długotrwałej chorobie takich jak: osłabienie, duszności, odleżyny, nudności, zaparcia i ogólna utrata sprawności. Drugą cechą medycyny paliatywnej jest stosowanie form opieki wykraczającej poza metody czysto medyczne. Obejmują one przede wszystkim pomoc psychologiczną, duchową oraz socjalną sprawowaną nad pacjentem i jego rodziną w czasie przeżywania długotrwałej choroby i odchodzenia bliskiej osoby. Działanie hospicjum wykracza często poza okres choroby i obejmuje również opiekę nad rodziną i bliskimi po śmierci pacjenta.
Hospicja, ze względu na specyfikę działania, dzielą się na hospicja perinatalne (gr. peri – wokół, łac. nascor – rodzić), hospicja dziecięce oraz hospicja dla dorosłych. Drugi podstawowy podział w ramach tych grup wyróżnia hospicja stacjonarne i hospicja domowe.