IEEE 802.1Q – standard opisujący działanie wirtualnych sieci LAN (VLAN) budowanych w środowisku transportującym ramki. Został utworzony w ramach standardu IEEE 802 i ma na celu opracowanie rozwiązań umożliwiających wielokrotne wykorzystanie jednego fizycznego łącza do przezroczystego przesyłania informacji pochodzących z różnych sieci. Podczas przesyłania danych z jednej sieci nie następuje ich wyciek do pozostałych, wykorzystujących to samo fizyczne łącze. Nazwa IEEE 802.1Q jest również używana do określenia protokołu enkapsulacji, który używany jest w implementacji tego mechanizmu w sieci Ethernet. Shortest Path Bridging włączone do IEEE 802.1Q-2014[1]
IEEE 802.1Q dotyczy także zagadnień przełączania w warstwie łącza danych oraz Protokołu Drzewa Rozpinającego IEEE 802.1D (tzw. STP, z języka angielskiego: Spanning Tree Protocol) w wirtualnych sieciach LAN.
Oficjalnym tytułem standardu 802.1Q jest IEEE Std. 802.1Q-2003, Virtual Bridged Local Area Network.