Kalifat Sokoto

Kalifat Sokoto

Flaga
Ustrój polityczny	monarchia
Stolica	Sokoto
Data powstania	1774
Władca	Muhammed Sa'adu Abubakar
Religia dominująca	islam
Położenie na mapie świata Kalifat Sokoto
13°04′02″N 5°14′52″E/13,067222 5,247778
Multimedia w Wikimedia Commons

Kalifat Sokoto – dawniej jedno z najsilniejszych państw w Afryce, obecnie tytularny kalifat Nigerii.

Początki państwa sięgają 1774 roku, kiedy charyzmatyczny imam Usman dan Fodio rozpoczął wśród ludu Fulbe nawoływanie do dżihadu. W 1804 jego armie zajęły państwo miasto-państwo Gobir, ogłaszając go „wodzem wiernych”. W latach 1805–1808 armie Fodio opanowały większość okolicznych miast-państw ludu Hausa. W 1809 założono miasto Sokoto jako stolicę nowego imperium. W następnych latach Sokoto podbiło terytoria nad dolnym Nigrem, nad rzeką Benue i największe z regionalnych państw – Adamawę. Do połowy XIX wieku podjęto prawie 100 wypraw wojennych na terytoria dzisiejszego Nigru. U szczytu potęgi imperium Fulbe rozciągało się od terenów dzisiejszego Burkina Faso po Kamerun.

Administracyjnie Sokoto było federacją miast-państw, podlegających władzy kalifa.

Na przełomie lutego i marca 1903 roku stolicę Kalifatu zajęła ekspedycja brytyjska. Brytyjczykom udało się jednak przejąć wyłącznie kontrolę wojskową i podatkową (z wyłączeniem licznej szarej strefy), podczas gdy prawie każdy inny aspekt pozostawał nadal pod pełną władzą Kalifatu.

Wodzowie i lub członkowie rodziny królewskiej nadal sprawowali swoje uprawnienia nad swoimi poddanymi. Zwrócono uwagę, że Brytyjczycy nie byli w stanie stworzyć administracji kolonialnej, chociaż byli zainteresowani czerpaniem korzyści importowych z nowych kolonii; żaden z tych aspektów nie miał wystarczających zasobów, by je sfinansować. Ta kwestia ekonomiczna, w połączeniu z niedoborem lub brakiem kadry europejskiej w Afryce, przekonały Brytyjczyków, do uznania niepodległych instytucji do osiągnięcia części celu. Kiedy na początku XX wieku Lugard i jego ludzie rozpoczęli walkę z Kalifatem Sokoto w północnej Nigerii, jego ograniczone zasoby ludzkie i finansowe uniemożliwiły mu opanowanie całego terytorium. Kalifat Sokoto posiadał wysoko rozwinięty i sprawny system administracji kierowany przez emirów, z sułtanem Sokoto jako najwyższym zwierzchnikiem, który nie był chętny do wojny z Wielką Brytanią. Hierarchiczny charakter struktury politycznej był idealny dla owego systemu ponieważ Brytyjczycy mogli korzystać z pomocy emirów, a emirowie z kolei mogli kontrolować swój lud^[1].

Po wypowiedzeniu powiązań z Wielką Brytanią w 1960 kalifat zachował swój tradycjonalny i religijny charakter.