Kapela (muzyka)

Kapela – termin określający w średniowieczu zespół śpiewaków kościelnych związanych z dworem panującego lub z katedrą; od XVI wieku również zespół wokalno-instrumentalny kościelny lub dworski; współcześnie zespół ludowy, folklorystyczny lub wykonujący muzykę dawną. Potocznie – zespół muzyki rockowej^[1].

W kapelach ludowych muzykuje się ze słuchu, na zasadzie heterofonii wariacyjnej. Najstarszymi są kapele dudziarskie; innymi są smyczkowe, harmonistów i dęte^[2].

Przełożonym (prefektem, prepozytem) kapeli był w średniowieczu duchowny dostojnik^[1], niekoniecznie muzyk. Do drugiej połowy XVI wieku do kapeli zaliczano również celebransów z asystą, służbę klerycką oraz organistę. Do kapeli nie należeli wówczas instrumentaliści dworscy^[3]. Od XVI wieku funkcję tę (magister capellae, Kapellmeister) powierzano znakomitym kompozytorom i muzykom (np. Orlando di Lasso w kapeli kościoła św. Jana w Rzymie, następnie na dworze w Monachium)^[1].

• Różne rodzaje kapel
• 
  Kapela średniowieczna
  Rycina z Der Spiegel des Menschlichen lebens (1479), Heinrich Steinhöwel(inne języki)
• 
  Kapela dworska
  „Sekstet” (1768), Louis-Michel van Loo
• 
  Kapela ludowa
  w korowodzie na Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym (2015)
• 
  Kapela rockowa
  The Rolling Stones podczas koncertu w Oslo (1965)