Kogut

Ten artykuł dotyczy samca kury domowej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Kogut – samiec kury domowej, a także większości innych grzebiących (kuraków).

Zazwyczaj kogut jest większy od samicy i barwniejszy, z silniej rozwiniętym grzebieniem, dłuższymi dzwonkami, łukowato wygiętymi piórami w ogonie i rogową ostrogą na stopie^[1]. Różnice w masie mogą być znaczne. Przykładowo, u kur mięsnych rasy Mechelner kogut waży przeciętnie (w dużym przybliżeniu) 4,5 kg, zaś kura 2,5 kg; natomiast u kur fryzyjskich jest to odpowiednio 1,6 i 1,3 kg^[2]. Wyjątkiem w kwestii upierzenia są na przykład koguty ras Campine oraz sebrytki, które upierzeniem nie różnią się od samic^[3].

Gdy jajnik kury w wyniku wypadku czy choroby – np. cysty lub guza na jajniku – zostaje uszkodzony, dochodzi do wykształcenia się gonady męskiej zwanej ovotestis. Ovotestis jest wykształconą prawą gonadą (samice ptaków normalnie mają rozwinięte tylko gonady z lewej strony ciała). Znane są przypadki wytworzenia nasienia przez ovotestis, a nawet zapłodnienia^[3].