Kolej Warszawsko-Kaliska

Ten artykuł od 2011-06 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kolej Warszawsko-Kaliska

Dane podstawowe
Zarządca	Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej
Rozstaw szyn	1524 mm
Historia
Rok otwarcia	1902
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   Warszawa Kaliska Błonie Sochaczew Łowicz Kaliski Głowno Stryków Zgierz Łódź Kaliska Pabianice Łask Zduńska Wola Sieradz Błaszki Opatówek Kalisz

Kolej Warszawsko-Kaliska (ros. Варшавско-Калишская железная дорога, Warszawsko-Kaliszskaja żelieznaja dаroga) – kolej łącząca Warszawę z Kaliszem, wybudowana przez Towarzystwo Akcyjne Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w latach 1900–1902, uruchomiona 15 listopada 1902^[1] jako szerokotorowa (1524 mm).

W 1906 r. Kolej Warszawsko-Kaliska została połączona z systemem kolei pruskich transgranicznym odcinkiem normalnotorowym Kalisz – Nowe Skalmierzyce. W 1910 r. dla skrócenia połączenia Wrocław – Kalisz wybudowano linię kolejową Oleśnica – Odolanów – Ostrów Wielkopolski. Kolej Kaliska została upaństwowiona przez rząd carski w 1912 r. Od 1914 r. linia była normalnotorowa (1435 mm), a od 1916 r. w znacznej części dwutorowa.

W 1918 r. została przejęta przez (zmilitaryzowane) Polskie Koleje Państwowe i następnie odbudowana ze zniszczeń wojennych. Do 1922 r. stanowiła główne połączenie ziem byłego zaboru pruskiego z ziemiami b. Królestwa Polskiego i z Warszawą. Wówczas oddano do użytku linię Kutno – Strzałkowo (110,7 km) skracającą drogę z Warszawy do Poznania o 86 km w porównaniu z połączeniem przez Kalisz. Później jej znaczenie stopniowo malało. Infrastruktura linii została rozbudowana w czasie II wojny światowej.

Linia została zelektryfikowana w latach 1952–1975. Dziś poszczególne odcinki Kolei Warszawsko-Kaliskiej wchodzą w skład następujących linii:

• linia kolejowa nr 3: odcinek Warszawa Centralna – Łowicz
• linia kolejowa nr 15: odcinek Łowicz – Łódź Kaliska
• linia kolejowa nr 14: odcinek Łódź Kaliska – Ostrów Wielkopolski

Trasa: Warszawa Kaliska – Błonie – Sochaczew – Łowicz Kaliski – Głowno – Stryków – Zgierz – Łódź Kaliska – Pabianice – Łask – Zduńska Wola – Sieradz – Błaszki – Opatówek – Kalisz.

Dworce budowano według dwóch projektów, z wyjątkiem Łodzi i stacji końcowych, zaś domki dróżników według jednego. Na trasie wybudowano 11 stacji kolejowych, w tym główne dworce:

• Warszawa Kaliska (arch. Józef Huss, 1902; zburzony w 1915, nieodbudowany),
• Łódź Kaliska (arch. Czesław Domaniewski, 1902; zburzony w 1982),
• Kalisz (arch. Czesław Domaniewski, 1905; zburzony w 1914, odbudowany).