Back الكوليل Arabic Kollel English Kollel French כולל אברכים HE Kollel Italian コーレール Japanese Kollel Dutch Колель Russian Kollel SIMPLE Kollel Swedish
Kolel (hebr. כּוֹלֵל „rozległy, obszerny, obejmujący wszystkich”) – instytucja zaawansowanych studiów talmudycznych lub literatury musarystycznej przeznaczona dla młodych żonatych mężczyzn, zorganizowana podobnie do jesziwy lub jako grupa mniej sformalizowana[1].
Określenie pochodzi od Izraela Lipkina, który w 1878 roku utworzył jesziwę dla żonatych mężczyzn, nazywając ją kolel peruszim (dosł. „kolel oddzielonych”). Już w roku 1881 terminu kolel używano dla nazwania innych podobnych instytucji, nie zawsze związanych z musaryzmem. Uczestnicy kolelów często utrzymywali się dzięki przyznawanym im funduszom (swego rodzaju stypendium)[1].
W czasach współczesnych większość kolelów funkcjonuje w Izraelu[1].
- ↑ a b c Rafał Żebrowski: Kolel. W: Polski słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie. Oprac. Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski. T. 1: A–K. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 804, seria: Słowniki. ISBN 83-7255-126-X. [dostęp 2023-07-21].