Krucyfiks widlasty

Krucyfiks widlasty (łac. Crucifixus dolorosus, niem. Gabelkruzifix), znany także jako krzyż widlasty (Gabelkreuz) lub krzyż morowy (Pestkreuz) – charakterystyczny dla ikonografii średniowiecznej typ krucyfiksu mistycznego powszechnego w rzeźbie doby wczesnego gotyku.

Charakterystycznymi cechami krucyfiksu widlastego jest kształt krzyża zbliżony do łacińskiej litery Y, przeważnie z wydłużoną na górze linią pionową i wygiętymi ramionami oraz sposób ukazania zmarłego Jezusa, którego ciało jest naznaczone śladami cierpień, męki i bólu w sposób bardzo ekspresyjny, co jest zgodne ze średniowiecznym doloryzmem.

Rozwój tego typu przedstawień Ukrzyżowanego ma silny związek z nurtami mistycznymi rozpowszechnionymi na przełomie XIII i XIV wieku na terenie zachodnich krajów Rzeszy zwłaszcza w rejonie Nadrenii.