Kultura Clovis

Kultura Clovis (znana też jako kultura Llano) – prehistoryczna kultura wczesnych mieszkańców Ameryki Północnej. Pojawiła się ok. 13 tys. lat temu na północy Ameryki Północnej. Nazwa kultury pochodzi od miejscowości Clovis w stanie Nowy Meksyk.

Ludność kultury Clovis określana jest jako Paleoindianie. Uznawani byli za pierwszych ludzkich mieszkańców Nowego Świata, przodków wszystkich późniejszych kultur archeologicznych obu Ameryk, co jednak straciło aktualność wobec odnalezienia starszych stanowisk, np. Monte Verde.

Kultura Clovis wykształciła charakterystyczne formy narzędzi. Tzw. groty typu Clovis nie mają odpowiedników w kulturach azjatyckich, są za to podobne do wytworów kultury solutrejskiej. Ostrza typu Clovis to smukłe, starannie retuszowane po obu stronach ostrza liściowate. Były dwustronnie kanelowane, co ułatwiało ich mocowanie na drewnianym trzpieniu.

Stanowiska kultury Clovis zostały odnalezione głównie na terenach Stanów Zjednoczonych, ale także w Meksyku oraz Ameryce Środkowej. Większość stanowisk kultury Clovis określanych jest jako killing sites lub butchering sites – miejsca zabijania lub oprawiania zwierzyny. Głównym materiałem kostnym są szczątki mamutów, co jest charakterystyczne dla środowisk stepowych i stepowo-tundrowych. Na terenach bardziej zalesionych, na wschodzie Stanów Zjednoczonych, polowano na mastodonty, a w tajdze na północnym wschodzie na karibu. Na stanowiskach wśród kości znajduje się także narzędzia: ostrza liściowate, odłupki (głównie nieretuszowane), rylce, zgrzebła, kliny i nacinaki. Część z nich była wykonywana już na miejscu upolowania zwierzyny.

Jedną z tajemnic kultury Clovis jest jej nagłe zniknięcie. Do 2007 roku dominującą teorią było zmniejszenie się dostępności pożywienia z powodów naturalnych, nagłego wzrostu populacji, wyniszczenia populacji mamutów lub nagłej zmiany klimatu związanej z początkiem młodszego dryasu. Z tą ostatnią hipotezą wiąże się odkrycie w glebie tzw. „nanodiamentów”, które mogły powstać w wyniku eksplozji w atmosferze tzw. „komety Clovis”^[1]. Teoria o uderzeniu komety została jednak podważona^[2].

Stanowiska:

• Putu (Alaska) – ostrza typu Clovis, ognisko datowane na 11 700 lat temu.
• Blackwater Draw (Nowy Meksyk) – kilkadziesiąt szkieletów pojedynczo upolowanych mamutów, prawdopodobnie miejsce wielokrotnych powrotów łowców.
• Thunderbird (Wirginia) – podstawowe obozowisko, prawdopodobnie z obiektami mieszkalnymi.
• Bull Brook (Massachusetts) – obozowisko podstawowe, 45 koncentracji wyrobów kamiennych tworzących półkole, prawdopodobne miejsce grupowania się paleoindiańskich łowców.