![]() Leda i Zeus jako łabędź, marmurowa kopia rzymska według greckiego oryginału z IV w. p.n.e. autorstwa Timoteosa, Muzea Kapitolińskie, Rzym | |
mityczna królowa Sparty | |
Jako żona | |
---|---|
Dane biograficzne | |
Ojciec | |
Matka |
Eurytemida lub Leukippe |
Mąż | |
Dzieci |
Dioskurowie (Kastor i Polideukes), |
Leda (stgr. Λήδα Lḗda, łac. Leda) – w mitologii greckiej królewna etolska, królowa Sparty, kochanka Zeusa[1].
Uchodziła za córkę Testiosa i Eurytemidy (Eurytemis; lub Leukippe) oraz za żonę Tyndareosa[1][2][3]. Była matką Dioskurów (Kastora i Polideukesa) oraz Heleny i Klitajmestry, a także Filonoe (Fylonoe), Timandry i Fojbe (Febe)[1][4].
Jedna z wersji mitu podaje, że tej samej nocy Leda oddała się Zeusowi (który przybrał postać łabędzia) i swojemu mężowi. Stąd za ojca Polideukesa i Heleny uchodził Zeus, natomiast Kastora i Klitajmestry – mąż Ledy[2].
Zeus w postaci łabędzia zszedł się z Ledą, a jeszcze tej samej nocy obcował z nią Tyndareos; urodziła Zeusowi Polideukesa i Helenę, a Tyndareosowi Kastora i Klitajmestrę[2].
Motyw Ledy i łabędzia zawarli w swojej twórczości tacy artyści jak: Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Baldassare Peruzzi, François Boucher, Salvador Dalí, Louis de Silvestre, Antonio Allegri da Correggio, Paolo Veronese i Tintoretto.
Imieniem królowej nazwano jedną z planetoid – (38) Leda oraz księżyc Jowisza – Leda.
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie P. Grimal
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Z. Kubiak
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie V. Zamarovský
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie P. Grimal 2