![]() (1962) | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
28 lutego 1901 |
Data i miejsce śmierci |
19 sierpnia 1994 |
Specjalność: fizyka, chemia | |
Alma Mater | |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() | |
Nagrody | |
Strona internetowa |
Linus Carl Pauling (wym. /ˈlaɪ nəs ˈpɔ lɪŋ/[1]; ur. 28 lutego 1901 w Portlandzie w stanie Oregon, zm. 19 sierpnia 1994 w Big Sur w stanie Kalifornia) – amerykański fizyk i chemik, aktywny również w innych dziedzinach nauki oraz w polityce[a], dotychczas jedyny dwukrotny laureat indywidualnej Nagrody Nobla: w dziedzinie chemii (1954) i pokojowej (1962).
Jest określany mianem największego chemika XX wieku[3]. W zakres jego naukowych zainteresowań wchodziły m.in. mechanika kwantowa, krystalografia, mineralogia, chemia strukturalna[4], anestezjologia, immunologia, medycyna, ewolucja, a zwłaszcza interdyscyplinarne pogranicza między nimi[b][5].
Stworzył teorię wiązań kowalencyjnych opartą na zasadach mechaniki kwantowej i skalę elektroujemności pierwiastków chemicznych (skala Paulinga). Na tej podstawie opisał możliwe struktury cząsteczek białka (co doświadczalnie potwierdzono później metodami rentgenografii strukturalnej). Wykazał m.in., że anemia sierpowata może być związana ze zmianami zachodzącymi w strukturze cząsteczek budujących komórki krwi chorego[6]. Jest zaliczany do grona twórców biologii ewolucyjnej – wspólnie z Emilem Zuckerkandlem opracował koncepcję zegara molekularnego[7], która jest uznawana za jedno z najistotniejszych odkryć w ewolucji molekularnej
i jeden z najprostszych i najpotężniejszych pomysłów w dziedzinie ewolucji
[7][8]. Zaproponował kontrowersyjną zmianę w medycynie – wprowadzenie „medycyny ortomolekularnej” [c][9][3].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Weiss2017
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Chem-Strukt
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Hemogl1955
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie ZP62
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie zegar2
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Orthomolecular.org
<ref>
dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>