Lollardzi, lollardowie – członkowie ruchu plebejsko-religijnego w Anglii i Szkocji w XIV i XV w., powstałego pod wpływem nauk Jana Wiklefa, stanowiący przejaw opozycji wobec Kościoła. Lollardzi występowali przeciwko nadużyciom kleru i celibatowi księży, a popierali likwidację majątków kościelnych[1].
Nazwa lollardzi wywodzi się z języka średnioholenderskiego, gdzie lollen oznaczało mamrotać[2].
Przywódcami tego ruchu byli wędrowni kaznodzieje i biedniejsi księża, jak John Ball. W swych wystąpieniach głośno i po cichu (stąd nazwa ruchu) nawoływali do równości społecznej, do likwidacji wielkich latyfundiów i majątków (zwłaszcza kościelnych), do ukrócenia samowoli urzędników i zamiany pańszczyzny na dzierżawę ziemi, czyli czynsz.
W roku 1381 wywołali w Anglii groźne powstanie chłopów, którego przywódcami byli m.in. Wat Tyler, John Straw[3] i John Ball (wcześniej uwolniony z więzienia). Po początkowych sukcesach, kiedy to uzyskano od króla Ryszarda II obietnice zniesienie poddaństwa i obniżenie czynszu do 4 pensów z akra oraz wolnego handlu chłopów w miastach, powstanie zostało krwawo stłumione. Hasła lollardów pozostały żywe po wiek XVI, kiedy to umożliwiły reformację na Wyspach.