Imię i nazwisko |
Johann Ludwig Tieck |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
28 kwietnia 1853 |
Narodowość | |
Język |
niemiecki |
Epoka |
wczesny romantyzm |
Ważne dzieła | |
Johann Ludwig Tieck (ur. 31 maja 1773 w Berlinie, zm. 28 kwietnia 1853 tamże) – poeta, dramaturg, powieściopisarz, nowelista, bajkopisarz, tłumacz i krytyk, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli wczesnego romantyzmu w Niemczech. Był także wydawcą i doradcą teatralnym w Berlinie i Dreźnie. Publikował również pod pseudonimem Peter Lebrecht i Gottlieb Färber. Pionier romantyzmu w teatrze, głównie poprzez poświęcone jemu prace Friedricha Schlegla, teoretyka wczesnego romantyzmu, wywarł wpływ na całą tę epokę. W późniejszym okresie swojej twórczości zbliżył się do realizmu.
W 1797 r. Tieck wydał udramatyzowaną baśń ludową Kot w butach: bajkę dla dzieci w 3 aktach, z intermedium, prologiem i epilogiem. Autor powołuje w Kocie w butach, jako pierwszy w historii na taką skalę, wątki autotematyczne, metateatralne. Tieck powołuje rzeczywistość w teatrze, która podlega od razu zniszczeniu. W świecie przedstawionym pomieszczono dwie strony aktu teatralnego- bohaterów sztuki, jej twórców (Poeta- autor) i odbiorców. Dzieło Tiecka to pierwszy dramat oparty na grze iluzji i antyiluzji, tworzenia i niszczenia, których akt staje w centrum uwagi razem z osobą twórcy i demaskatora zarazem. Poprzez parabazę, wykroczenie poza świat przedstawiony dzięki obecności chóru (nie bez powodu Tiecka nazywa się romantycznym Arystofanesem; chór spełniający podobną rolę jest obecny w pojedynku Ajschylosa z Eurypidesem w Żabach), autor zwraca się bezpośrednio do widowni, dokonuje deziluzji. W tej udramatyzowanej wersji baśń ludowa o Kocie w butach zostaje rozbudowana o wątek króla i księżniczki. Ludwig Tieck powołuje świat, pokazuje teatr i go komentuje. W wydanych w tym samym roku Fragmentach krytycznych Fryderyk Schlegel teoretyzuje o tym, co zrobił Tieck. Nazwał to zjawisko ironią romantyczną, a akt kreacji rzeczywistości i osobę kreatora, a nie samą rzeczywistość, ustawia w centrum nowej estetyki romantycznej.