Back Martin Luther Afrikaans Martin Luther ALS ማርቲን ሉተር Amharic Martín Lutero AN Martin Luther ANG मार्टिन लूथर ANP مارتن لوثر Arabic مارتين لوثر ARZ Martín Lutero AST Лутер, Мартин AV
_(cropped).jpg) Portret Lutra, autorstwa Lucasa Cranacha starszego (1528) | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 listopada 1483 |
| Data i miejsce śmierci |
18 lutego 1546 |
| Miejsce pochówku | |
| Wyznanie | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
4 kwietnia 1507 |
| |
Marcin Luter (niem. Martin Luther; ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki duchowny chrześcijański i tłumacz, doktor teologii. Zainicjował reformację jako katolicki prezbiter w zakonie augustianów. Po wydaleniu z Kościoła katolickiego stał się współtwórcą wczesnej postaci protestantyzmu zwanej luteranizmem.
Pisał katechezy i polemiki z Kościołem katolickim takie jak Postylla domowa, Mały i Duży katechizm, Artykuły szmalkaldzkie i 95 tez, w których potępiał m.in. sprzedaż odpustów – odrzucał możliwość kupienia łaski bożej. Głosił hasła nazywane pięcioma zasadami protestantyzmu: jedynie Pismo, jedynie wiara, jedynie łaska, jedynie Chrystus, jedynie Słowo (łac. sola scriptura, sola fide, sola gratia, solus Christus, solum Verbum)[1]. Kościół katolicki ekskomunikował Lutra i jego zwolenników w 1521[2].
Inna twórczość Lutra to:
- Biblia Lutra – przekład Biblii na język niemiecki, utworzony z grupą współpracowników;
- pieśni kościelne, w tym ewangelicki hymn Warownym grodem jest nasz Bóg;
- rozprawę O Żydach i ich kłamstwach.
Kościoły protestanckie uznają Lutra za bohatera wiary, reformatora i odnowiciela Kościoła[3]. Kościoły anglikańskie zaliczają go do grona świętych, obchodząc jego wspomnienie w rocznicę śmierci, 18 lutego. Część teologów katolickich i hierarchii kościelnej widzi w nim teologa sprzeciwu wobec starego porządku wiary katolickiej, prowadzącego do anarchii kościelnej[4], którego nauczanie zawierało zarówno słuszne postulaty, uznane przez Sobór watykański II, jak i błędy dogmatyczne[5].
- ↑ Uglorz 2006 ↓, s. 123–161.
- ↑ Papież Leon X, Bulla papieska ekskomunikująca Marcina Lutra Decet Romanum Pontificem (3.01.1521 r.)
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieelcaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ L. Bouyer: The spirit and forms of protestantism. Londyn – Glasgow: Collins, 1956, s. 253–254. Cytat: Musi być oczywiste, że po przeniesieniu autorytetu Boga do niedostępnych niebios, czysty indywidualizm – postawa, która groziła Reformacji od samego początku – skończył się ustanowieniem autorytetu jednostki w sprawach religijnych jako jedynego autorytetu na ziemi, czyniąc z prywatnych doświadczeń człowieka, jego idei, upodobań lub rozumowania jedyne kryterium; i rzeczywiście jest widoczne, że wszystkie kościoły protestanckie trwają po to, by zatrzymać dezintegrację Kościoła, uznanego przez wierzących za dezintegrację wszechwładzy Boga samego.
- ↑ H.G. Ganss: Martin Luther. W: Catholic Encyclopedia. 1913. (ang.).