Marsala (wino)

Marsala – głównie słodkie, białe wzmacniane wino włoskie, produkowane w prowincji Trapani w zachodniej części Sycylii^[1]. Nazwa pochodzi od miasta Marsala^[1]. Istnieją też wersje wytrawne (secco), półwytrawne (semisecco) oraz czerwone (rubino)^[2].

Wino marsala zyskało rozgłos pod koniec XVIII wieku na fali popularności podobnych win porto i sherry, a pionierem jego eksportu był Anglik John Woodhouse^[1]. W międzyczasie jakość się pogorszyła, a ilość produkowanego wina zmalała, ale od lat 80. XX wieku ponownie pojawiły się dobrej jakości marsale^[1], do czego przyczyniły się zmiany prawne w roku 1984 i inicjatywa producentów^[3].

Białe marsale produkowane są przede wszystkim z winogron odmian grillo, catarratto bianco^[1], a także inzolia, damaschino i innych^[2]. Czerwone marsale mogą zawierać do 30% winogron o jasnej skórce^[2]. Wino jest wzmacniane przez dodatek spirytusu winnego, a w razie potrzeby dosładzane koncentratem winogronowym^[4].

Wino objęte apelacją Marsala DOC musi cechować się zawartością alkoholu minimum 17%^[2], a od kategorii superiore wzwyż – 18%^[3].

Wyróżnia się następujące rodzaje marsali^[1]:

• fine starzona do roku
• superiore, starzona co najmniej dwa lata
• superiore riserva, starzona co najmniej cztery lata
• vergine albo soleras, starzona co najmniej pięć lat^[2]
• vergine stravecchio albo vergine riserva, starzona co najmniej dziesięć lat^[2]

Wina leżakują w systemie solera (w którym miesza się wino starsze z młodszym)^[3]. Marsale vergine bywają porównywane z najlepszymi przykładami podobnych win portugalskich (porto) i hiszpańskich (oloroso, odmianie sherry)^[1] i mogą być starzone nawet do 70 lat^[2].

Słodka marsala (dolce) zawiera przynajmniej 100 gramów cukru resztkowego na litr^[3]. Marsala do 40 g cukru na litr jest określana jako secco (wytrawna)^[3]. Półwytrawne marsale mieszczą się w przedziale 40-100 g/l^[3].

Pod względem koloru wyróżnia się wersje oro (złota), ambra (bursztynowa) i rubino (rubinowa), zależne od wykorzystanych szczepów i dodawanego koncentratu^[3].

Marsala jest podawana jako aperitif, jako wino deserowe oraz z suszonymi owocami, ciastkami, deserami z kremem oraz z dojrzałymi serami^[2]. W sprzedaży są dostępne nieobjęte apelacją wina na bazie marsali z dodatkiem żółtek lub innych dodatków smakowych^[4].

W Stanach Zjednoczonych pod nazwą marsala wolno sprzedawać dowolne wzmacniane wina o bursztynowym kolorze i zawartości alkoholu 17-24%^[5].