Maurycy Beniowski

Maurycy August Beniowski

Data i miejsce urodzenia	przed 20 września 1746 Vrbové
Data i miejsce śmierci	prawdopodobnie 23 maja 1786 Madagaskar
Przyczyna śmierci	postrzelony w potyczce z Francuzami
Rodzice	Samuel Benyovszky Anna Róża Révay
Małżeństwo	Anna Zuzanna Hönsch
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Maurycy August Beniowski (właśc. Mateusz Maurycy Michał Franciszek Serafin August Beniowski, węg. Benyovszky Móric, słow. Móric Beňovský; ur. przed 20 września 1746^[a] we Vrbovém, zm. 23 maja 1786 na Madagaskarze)^[1] – węgiersko-polski szlachcic, uczestnik konfederacji barskiej, zesłaniec, uciekinier i podróżnik, kolonizator i „król” Madagaskaru, autor poczytnego pamiętnika.

W Rzeczypospolitej brał udział w konfederacji barskiej, za co został zesłany najpierw w głąb Rosji, następnie na Syberię i w końcu na Kamczatkę, z której zorganizował ucieczkę statkiem. Przebył trasę od Morza Arktycznego i wybrzeży Alaski, poprzez Japonię i Tajwan do Makau w Chinach, skąd poprzez francuskie kolonie na Oceanie Indyjskim i południowe wybrzeża Afryki dostał się do Europy. Odwiedził również Amerykę Północną i wspierał rodzące się Stany Zjednoczone. Z ramienia Francji był kolonizatorem Madagaskaru, gdzie został w 1776 roku obwołany przez tubylców „wielkim królem” (ampansakebe) wyspy^[2] i gdzie prawdopodobnie podczas jednego z kolejnych pobytów zginął w potyczce z Francuzami.

Był autorem głośnych pod koniec XVIII wieku Pamiętników, w których opisał swój udział w konfederacji i brawurową ucieczkę z Kamczatki.

Był arystokratą pochodzenia węgiersko-słowackiego, uważał się jednak również za Polaka, co podkreślał kilkakrotnie w swych Pamiętnikach^[3].

Bohater wielu utworów literackich, z których najważniejszym jest poemat dygresyjny Juliusza Słowackiego Beniowski.