Back كناية Arabic Metonimiya Azerbaijani Metonimya BCL Метанімія Byelorussian Мэтанімія BE-X-OLD Метонимия Bulgarian লক্ষণা (বাক্যালঙ্কার) Bengali/Bangla Metonímia Catalan Metonymie Czech Trawsenwad Welsh
Metonimia (gr. μετωνυμία metōnymía)[1][2], inaczej zamiennia – zastąpienie nazwy jakiegoś przedmiotu lub zjawiska nazwą innego, pozostającego z nim w uchwytnej zależności[3]. Celem może być zwiększenie wyrazistości wypowiedzi lub nadanie jej skrótowości.
W przypadku metonimii desygnaty nie wykazują podobieństwa, ale dzielą pewien związek skojarzeniowy: bliskość w przestrzeni lub w czasie, powiązanie przyczynowo-skutkowe itp. Styczność w przestrzeni może doprowadzić do przeniesienia nazwy pewnego obszaru geograficznego na przedmiot lub wyrób pochodzący z tego miejsca i usankcjonowania takiego określenia w praktyce językowej. Na przykład nazwa wyspy Cypr została przeniesiona na miedź (np. łac. cuprum, ang. copper), a nazwa chińskiej prowincji stała się określeniem na porcelanę (np. ros. фарфор, pol. przestarzałe farfura, farfury). Metonimia jest również częsta w kontekście odcinków czasu. Okres zmiany faz księżyca (28 dni), funkcjonujący jako podstawowa jednostka podziału roku, jest oznaczany w wielu językach za pomocą słowa „księżyc” (np. ros. месяц)[3].
- ↑ Władysław Kopaliński: metonimia. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-02)].
- ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: μετωνυμία. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-15]. (ang.).
- ↑ a b Lachur 2004 ↓, s. 178.