Back خرزيات الشكل Arabic خرزيات الشكل ARZ Monilophyta English Monilophyta Spanish Monilophyta French Monilophyta Hungarian Monilophyta Dutch Monilophyta Portuguese Moniliformopses Ukrainian
 Nerecznica samcza | |||
| Systematyka[1] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Klad | |||
| Klad |
Monilophyta | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Monilophyta | |||
| Synonimy | |||
| |||
Monilofity (Monilophyta Cantino & Donoghue 2007) – klad obejmujący niemal wszystkie rośliny zarodnikowe określane mianem paprotników z wyłączeniem wcześniej oddzielonej linii rozwojowej widłaków. Stanowi grupę siostrzaną dla roślin nasiennych. Obejmuje pochodzące od wspólnego przodka rośliny, które współcześnie tworzą cztery monofiletyczne grupy o różnej randze systematycznej w zależności od systemu: nasięźrzałowe (psylotowe), skrzypowe, strzelichowe i paprotkowe. W niektórych systemach grupa jest tożsama ujmowanym szeroko paprociom (np. w systemie Ruggiero i in. 2015[2] oraz systemie PPG I[3]).
Cechą apomorficzną tych roślin jest charakterystyczna budowa walca osiowego typu syfonosteli – z miękiszowym rdzeniem otoczonym cylindrem drewna z przyległym od zewnątrz, a czasem też od wewnątrz cylindrem tworzonym przez łyko[4].
Nazwa Monilophyta nie została dotychczas opublikowana jako ważna nazwa naukowa – pojawia się w różnych publikacjach, jednak bez opisu naukowego, w piśmiennictwie anglojęzycznym zwykle pod nazwą zwyczajową "Monilophytes" (od 2001)[1]. W zapisie z podaniem autorów: Monilophyta P.D. Cantino & M.J. Donoghue 2007 została adoptowana jako formalna (tj. spełniająca wymagania PhyloCode) nazwa kladu[5]. Nazwa utworzona została z łacińskiego słowa monile znaczącego naszyjnik i greckiego słowa φυτόν (phyton) oznaczającego roślinę, w nawiązaniu do budowy anatomicznej przedstawicieli kopalnych. Jej synonimem w języku angielskim jest określenie ferns (paprocie) w szerokim ujęciu[4].
Wcześniej grupa ta opisana została przez Kenricka i Crane w 1997 jako „infragromada” (ranga nieformalna, nie ujęta w kodeksie nomenklatury botanicznej) Moniliformopses[1]. Ze względu na stosowaną formę łacińską zapisu nazwy i rangę systematyczną jednostek podrzędnych grupa ta bywa przypisywana do rangi gromady[6].
- ↑ a b c Alan R. Smith i inni, A classification for extant ferns, „Taxon”, 55 (3), 2006, s. 705–731, DOI: 10.2307/25065646, JSTOR: 25065646 (ang.).
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ The Pteridophyte Phylogeny Group, A community‐derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 [dostęp 2023-10-05] (ang.).
- ↑ a b Michael G. Simpson: Plant Systematics. Amsterdam i in.: Elsevier, 2010, s. 93-94. ISBN 978-0-12-374380-0.
- ↑ Philip D. Cantino i inni, Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta, „Taxon”, 56 (3), 2007, E1-E44, DOI: 10.1002/tax.563001 (ang.).
- ↑ William A. McAvoy, The Lycophytes, Monilophytes, and Gymnosperms of the Delmarva Peninsula, an Annotated Checklist, „The Maryland Naturalist”, 48 (1), 2007, s. 1–48 [zarchiwizowane 2010-04-15] (ang.).