Nastaligh

Nastaligh (pers. نستعلیق) – odmiana pisma arabskiego używana przede wszystkim do zapisu języka perskiego i urdu, rzadziej tureckiego i okazjonalnie arabskiego.

Tradycyjnie stworzenie nastaligh przypisuje się żyjącemu na przełomie XIV i XV wieku Mir Ali Tebriziemu, jednak w rzeczywistości jego powstanie było owocem długiej ewolucji pisma naschi, sięgającej co najmniej XIII wieku. Perski różni się od arabskiego proporcjami liter prostych i zakrzywionych. Nie ma w nim także przedimka określonego al-, z jego pionowym alif i lam. Nastaligh, dogodny do pisania w języku perskim, szybko rozpowszechnił się przy przepisywaniu perskiej poezji, później zaś także prozy. Dżafar Tebrizi (fl 1412–1431) zaniósł nastaligh do Heratu i powstały w ten sposób wschodni styl pisma osiągnął klasyczną formę w twórczości Soltana Alego Maszhadiego (zm. 1520). W tym samym czasie na zachodzie rozwinął się odrębny styl nastaligh, związany z działalnością Abd ar-Rahmana Chorezmiego (fl 1436–1462) i jego synów, który jednak w pierwszej połowie XVI wieku ustąpił miejsca stylowi wschodniemu. Artystyczne apogeum nastaligh osiągnął w twórczości Mir Emada Hasaniego (zm. 1615), którego styl pozostał wzorem w następnych stuleciach. Wraz z Timurydami nastaligh pojawił się także w Indiach i w okresie panowania Wielkich Mogołów zaczęto go powszechnie używać do zapisu urdu. Twórcą odrębnej, osmańskiej szkoły nastaligh był Yesarizade Mustafa Izzet (zm. 1849). Z nastaligh wywodzi się pismo szekaste, powstałe do szybkiego sporządzania dokumentów.