Back Nueva Rusia AN نوفوروسيا Arabic Новороссия Bashkir Наваросія Byelorussian Новарасея BE-X-OLD Новорусия Bulgarian Novorossiya Breton Nova Rússia Catalan Nové Rusko Czech Novorossija Danish
| Państwa | |
|---|---|
| Stolica | |
Położenie na mapie
| |
Noworosja również kraj noworosyjski (ukr. Новоросія, ros. Новороссия), potocznie: Nowa Rosja i Nowa Ruś – kraina historyczna na terenie dzisiejszej południowo-wschodniej Ukrainy, Mołdawii, separatystycznego Naddniestrza oraz południowo-zachodniej Rosji. Termin Noworosja wprowadzony został w XVIII wieku w Imperium Rosyjskim na określenie zdobytego w wojnach z Turcją obszaru dawnych Dzikich Pól, położonych pomiędzy dolnym Dniestrem, Morzami Czarnym i Azowskim a południową granicą Małorosji i Rzeczypospolitej sprzed 1793 roku. Na terytorium tym istniała w latach 1764–1783 i 1796–1802 gubernia noworosyjska, podzielona w 1802 roku na gubernie jekaterynosławską, chersońską (1802–1803 – mikołajowską) i taurydzką. W latach 1822–1874 gubernie te tworzyły wraz z gubernią besarabską generał-gubernatorstwo noworosyjsko-besarabskie[1]. Nazwy Noworosja i kraj noworosyjski przestały być używane publicznie po rewolucji lutowej i obaleniu caratu w roku 1917, pomimo późniejszych prób ich przywrócenia[2]. Do takich prób należał utworzony w 1919 roku „biały” obwód noworosyjski, zlikwidowany przez bolszewików w 1920 roku[3]. W czasie wojny w Donbasie samozwańcze Doniecka Republika Ludowa i Ługańska Republika Ludowa proklamowały w 2014 roku powstanie efemerycznej konfederacji pod nazwą Federacyjna Republika Noworosji, która przestała istnieć 20 maja 2015.
- ↑ Noworossija. Noworosija. New Russia. Nouvelle Russie.. [w:] S.N. Jużakow (red.): Bolszaja Enciklopedija. T. 14 «Nerczinskij okrug – Pjoncz», Sankt-Pietierburg. [on-line]. novorossiya.narod.ru, 1904. [dostęp 2015-08-18]. Cytat: При Александре I учреждены были здесь губернии Екатеринославская, Херсонская и Таврическая, которые, вместе с присоединённой от Турции Бессарабской областью, составили Новороссийское генерал-губернаторство. Административным центром Новороссии, так же как промышленным и культурным, в XIX ст. сделалась Одесса.
- ↑ Noworosijskij kraj, Noworosija. [w:] Енциклопедія історії України: Т. 7: Мі-О / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – К.: В-во «Наукова думка», 2010 [on-line]. www.history.org.ua. [dostęp 2015-08-18]. Cytat: Протягом 20 ст. вийшла з ужитку. Наприкінці 20 ст. деякі політ. сили в Україні безуспішно намагалися реанімувати назву, ототожнюючи її з Пд. Україною.
- ↑ Wasilij Ż. Cwietkow: Biełoje dzieło w Rossiji. 1919 g. Formirowanje i ewoljucija politiczeskich struktur Biełogo dwiżennija w Rossiji. Moskwa: Posiew, 2009, s. 212. ISBN 978-5-85824-184-3.