Back Orpheoreon German Orpharion English Orpharion Spanish Orpharion French Orpharion Italian オルファリオン Japanese
| |
| Klasyfikacja naukowa |
321.322-5 |
|---|---|
| Klasyfikacja praktyczna | |
| Podobne instrumenty | |
Orpharion – dawny, strunowy instrument muzyczny rozpowszechniony w XVI i XVII wieku głównie w Anglii. Miał płaskie pudło rezonansowe z niskimi boczkami i falistymi krawędziami, których kształt porównuje się do krawędzi muszli przegrzebków. Długa szyjka z metalowymi progami, zwieńczona była płaską, zwężającą się ku końcowi, pudełkową komorą kołkową z poprzecznie zamocowanymi kołkami. Wyposażony był w 7 do 9, często zdwojonych w oktawach metalowych strun[1].
Orpharion był mniejszą wersją bandory[1] i większą cytary[2]; strojem odpowiadał lutni, z którą mógł być zamiennie wykorzystywany[3]. Przykładowy strój 8-strunowego instrumentu: D-F-G-c-f-a-d1-g1[1]. Opis techniki gry przedstawiony w 1596 przez Williama Barleya wskazuje, że metalowe struny orpharionu były naciągnięte luźno, uniemożliwiając grę akordową i dopuszczając jedynie delikatne szarpanie strun palcami[4].
Muzykolodzy zgodnie przypisują etymologię i konstrukcję orpharionu renesansowemu postulatowi powrotu do kultury antycznej, której symbolami w muzyce byli m.in. Orfeusz oraz muszla przegrzebka[5]. Wynalazek orpharionu przypisuje się angielskiemu lutnikowi Johnowi Rose’owi[3]. Pierwsza wzmianka o instrumencie pochodzi z poematu napisanego przez Michaela Draytona w 1590[1]. Później pojawiał się w literaturze oraz w spisach inwentarzowych gospodarstw domowych tak często, że przypuszcza się, iż był równie popularny jak lutnia[1]. Muzykę na orpharion komponowali m.in. Francis Cutting, John Dowland, Philip Rosseter, Peter Philips, Anthony Holborne, Edward Johnson oraz William Byrd[6].
Do współczesności zachowały się 3 egzemplarze orpharionu[7]: najstarszym jest datowany na 1580 instrument wykonany przez Johna Rose’a[1]; przechowywany jest on w prywatnych zasobach Helmingham Hall[8]. Pozostałe znajdują się w Muzeum Historii we Frankfurcie nad Menem oraz w Muzeum Miejskim w Brunszwiku[7].
- ↑ a b c d e f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiegmoBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Wells 1994 ↓, s. 153.
- ↑ a b Wells 1994 ↓, s. 143.
- ↑ Barley 1596 ↓, s. A4.
- ↑ Wells 1994 ↓, s. 143–166.
- ↑ Barley 1596 ↓, Indexed names.
- ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwienatmusdkBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiehartigBŁĄD PRZYPISÓW