Prawo antydyskryminacyjne

Prawo antydyskryminacyjne – zespół przepisów prawnych regulujący ochronę przed dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność^[1], wiek oraz płeć, orientację seksualną, narodowość, religię i światopogląd polityczny^[2].

Prawo antydyskryminacyjne jest zakorzenione w zasadzie równości oraz niedyskryminacji. Pojęcia równości i niedyskryminacji są odrębne, aczkolwiek funkcjonalnie ze sobą powiązane. Równość występuje jako równość formalna lub materialna. Równość w ujęciu formalnym oznacza traktowanie podobnych podmiotów według jednego standardu. Ujęcie to odpowiada modelowi równości, według którego każdy jest traktowany tak samo bez względu na jego pozycję wyjściową, szanse i możliwości^[3]. Natomiast równość materialna odwołuje się do względów słuszności i jej realizacja polega na wyrównywaniu szans społecznych i tworzeniu warunków do osiągnięcia równych rezultatów. Równość od niedyskryminacji odróżnia charakter obowiązków spoczywających na władzy publicznej^[4]. W pierwszym wypadku mają one charakter pozytywny i polegają na podjęciu określonych działań na rzecz równości (np. uprzywilejowania pewnej grupy społecznej^[5]). W drugim – obowiązki mają charakter negatywny i polegają na powstrzymania się od pewnych działań, które naruszają zasadę równego traktowania. Co charakterystyczne, zasada niedyskryminacji wiąże również podmioty prywatne (np. pracodawców, usługodawców), choć zakres ich obowiązków określają szczególne przepisy.

Ustawodawstwo dotyczące dyskryminacji zapobiega brakowi równouprawnienia w środowisku szkolnym, domowym oraz pracowniczym. Przepisy prawa antydyskryminacyjnego skierowane są zarówno do jednostek, jak i do poszczególnych grup społecznych.