Back غذاء للمعينات الحيوية Arabic Пребиотик Bulgarian Prebiòtic Catalan Prebiotikum Czech Præbiotika Danish Präbiotika German Prebiotic (nutrition) English Alimento prebiótico Spanish Prebiotiko Basque پریبیوتیک Persian
Prebiotyk – substancja obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu pobudzania rozwoju prawidłowej flory jelit, poprawiająca w ten sposób zdrowie[1]. Prebiotykiem może być naturalny składnik diety np. skrobia, błonnik pokarmowy lub dodatki do żywności (suplementy diety) o charakterze prozdrowotnym – healthy food for the colon[2].
W odróżnieniu od probiotyku nie zawiera żadnych mikroorganizmów, a jedynie substancje stymulujące. Prebiotyki to nietrawione – oporne na działanie enzymów trawiennych w przewodzie pokarmowym[2] – składniki żywności, które korzystnie oddziałują na gospodarza przez selektywną stymulację wzrostu lub aktywności jednego rodzaju lub ograniczonej liczby bakterii w okrężnicy i w ten sposób poprawiają zdrowie gospodarza. Tymi substancjami mogą być białka, tłuszcze, oligo- lub polisacharydy, które nie ulegają trawieniu i w formie niezmienionej docierają do światła jelita, by tam rozwijać swoje działanie.
Prebiotyki ulegają fermentacji w przewodzie pokarmowym gospodarza za sprawą działania mikroflory jelitowej, w procesie tym powstają krótkołańcuchowe kwasy karboksylowe:
- masłowy – mający znaczenie w utrzymywaniu prawidłowej struktury i funkcji kolonocytów
- propionowy
- octowy[3]
- oraz niskocząsteczkowe produkty przemiany materii (diacetyl), kwas 2-pirolidono-5karboksylowy, bakteriocyny, a także pochodne tlenu[4]
Najczęściej stosowanymi prebiotykami są:
- poli- i oligosacharydy – inulina, fruktooligosacharydy (FOS) zawarte w roślinach, takich jak: szparagi, karczochy, cykoria, cebula[5]
- mannanoligosacharydy (MOS)
- laktuloza – polimer fruktozo-glukozowy powstający podczas przemian laktozy[4]
Połączenie prebiotyku i probiotyku w jednym preparacie nosi nazwę synbiotyku.
- ↑ Gibson GR., Roberfroid MB. Dietary modulation of the human colonic microbiota: introducing the concept of prebiotics.. „J Nutr”. Jun;125. 6, s. 1401-12, 1995. PMID: 7782892.
- ↑ a b Trafalska E., Grzybowska K., 2004, Probiotyki – Alternatywa dla antybiotyków. Wiadomości lekarskie, LVII, 9-10,491-498
- ↑ Socha J., Stolarczyk A., Socha P., Miejsce bifidobakterii w profilaktyce i leczeniu wybranych chorób wieku dziecięcego, 2002, Pediatria współczesna. Gastroenterologia, Hepatologia i Żywienie Dzieci, 4,1,43-47
- ↑ a b Depta A., 2001, Probiotyki – właściwości, ich rola i znaczenie oraz możliwości stosowania w profilaktyce i leczeniu schorzeń przewodu pokarmowego u prosiąt, Trzoda Chlewna, Vol. 39, nr 7, 98-100
- ↑ Zawisza E., Bardadin J., 2008, Endotoksyny w profilaktyce chorób alergicznych, Alergia, 3, 37-38