Reakcja haloformowa – reakcja chemiczna, w której powstaje haloform (CHX3, gdzie X jest halogenem) przez wielokrotne halogenowanie metyloketonów (ketonów typu R−C(O)−CH3) w obecności zasady[1]. R może być wodorem, alkilem bądź arylem. W wyniku takiej reakcji można otrzymać CHCl3, CHBr3 lub CHI3.
Reakcji tej ulegają także alkohole drugorzędowe i inne związki o wzorze ogólnym RCH(OH)CH3, które w pierwszym etapie procesu utleniane są do związków karbonylowych typu R−CO−CH3:
Grupa R nie może mieć charakteru donorującego elektrony do grupy C=O (nie może to być halogen, OH, NH2 itp.), gdyż hamuje to deprotonację związku karbonylowego (która inicjuje cały proces)[2]. Reakcji tej ulega więc także etanol i aldehyd octowy (produkt wstępnego utlenienia etanolu). Właśnie etanol był pierwszym związkiem, dla którego w roku 1822 zaobserwowano reakcję haloformową – po dodaniu krystalicznego jodu do alkoholowego roztworu zasady wytrącił się żółty osad jodoformu[3].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Chakrabartty
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Seelye
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Kürti