Back Robert Brasillach ALS روبرت برازياك Arabic روبيرت براسيلاتش ARZ Robert Brasillach Catalan ڕۆبێر برازییاک CKB Robert Brasillach Czech Robert Brasillach German Ρομπέρ Μπραζιγιάκ Greek Robert Brasillach English Robert Brasillach Esperanto
 Robert Brasillach (1936) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Robert Brasillach (ur. 31 marca 1909 w Perpignan, zm. 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża) – francuski poeta, dramaturg, prozaik, krytyk literacki, publicysta i tłumacz. Po II wojnie światowej skazany na karę śmierci za kolaborację z Niemcami[1][2].
W latach 30. XX wieku prowadził dział literacki w piśmie L’Action française, publikując również teksty o podobnej tematyce w Gringoire, Mesures czy La Nouvelle Revue Française, natomiast w Revue universelle – Brasillach publikował artykuły o teatrze i kinie[3]. W 1931 roku debiutował esejem Présence de Virgile, a w 1932 roku jako dramaturg sztuką Domremy i pierwszą powieścią Le Voleur d’étincelles[4]. W sumie był autorem blisko 30 pozycji książkowych[3] w tym między innymi współautorem jednego z pierwszych opracowań historii sztuki filmowej pt. Histoire de cinéma, wydanego w 1935 roku, a także Histoire de la guerre d’Espagne poświęconej wojnie domowej w Hiszpanii[4].
W 1934 roku po paryskiej masakrze demonstrantów opozycji monarchistyczno-nacjonalistycznej przeciwko rządom Kartelu Lewicy, zakończonych rozruchami i walkami z policją (tzw. kryzys 6 lutego), Brasillach związał się z redakcją nacjonalistycznego tygodnika Je suis partout, którego w 1937 roku został redaktorem naczelnym. W czasie II wojny światowej dostał się podczas kampanii czerwcowej 1940 roku do niemieckiej niewoli i do wiosny 1941 roku jako jeniec przebywał w oflagu Neuf-Brisach. Został z niego zwolniony w zamian za współpracę z rządem Vichy[1][5]. W okresie od 25 kwietnia 1941 do lipca 1943 roku ponownie współpracował z redakcją tygodnika Je suis partout. Na łamach tego pisma publikował poufne informacje i donosy na temat członków francuskiego ruchu oporu oraz osób pochodzenia żydowskiego i wzywał władze do ich rozstrzeliwania[6]. Wziął udział w delegacji do Katynia, po której napisał reportaż obciążający odpowiedzialnością za zbrodnię katyńską sowietów.
W 1944 roku po wyzwoleniu Paryża został aresztowany i skazany za kolaborację na karę śmierci przez rozstrzelanie. Robert Brasillach został stracony 6 lutego 1945 w Fort Montrouge koło Paryża[4]. O jego ułaskawienie prosili: Albert Camus, Paul Claudel i Jean Cocteau[7].
- ↑ a b The International Herald Tribune, 1945: Court in Paris Sentences Writer to Death, „The New York Times”, 20 stycznia 2020, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-03-16] (ang.).
- ↑ Leon Degrelle – ONR, IPN i wymarzony syn Hitlera [online], oko.press [dostęp 2020-03-16].
- ↑ a b Francuz, który zginął za Katyń.. niezlomni.com. [dostęp 2015-02-07]. (pol.).
- ↑ a b c Robert Brasillach. legitymizm.org. [dostęp 2015-02-07]. (pol.).
- ↑ Joan Hayner, Robert Brasillach and Lucien Rebatet’s Ideological Reasoning for Collaborating with Nazi Germany, „Primary Source”, Volume II: Issue II, 2012 [dostęp 2020-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28].
- ↑ Powojenna przemiana Simone de Beauvoir [online], Dialog – Miesięcznik poświęcony dramaturgii współczesnej [dostęp 2020-03-16] (pol.).
- ↑ S. Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań 2013, s. 60.