Back رايخ Arabic Reyx Azerbaijani Рэйх Byelorussian Райх Bulgarian Reich Catalan Reichsidee German Reich English Reich Basque رایش Persian Reich French
.jpg)
Rzesza (niem. Reich) – historyczne określenie państwa niemieckiego, stosowane dla podkreślenia jedności autonomicznych niemieckich regionów lub państw regionalnych.
Można wyróżnić cztery okresy historyczne, w których państwowość niemiecka określana była w ten sposób:
- Święte Cesarstwo Rzymskie (niem. Heiliges Römisches Reich); w historiografii używana jest także nazwa Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego (niem. Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation), w tym stanowiące jego trzon Królestwo Niemieckie (niem. Reich der Deutschen) – państwo istniejące w latach 962–1806, określane potocznie: Stara Rzesza (niem. Altes Reich), Pierwsza Rzesza, I Rzesza (niem. Erstes Reich)
- Cesarstwo Niemieckie, Rzesza Niemiecka (niem. Deutsches Reich, Deutsches Kaiserreich), potocznie: Druga Rzesza, II Rzesza (niem. Zweites Reich) – państwo istniejące w latach 1871–1918
- Rzesza Niemiecka (niem. Deutsches Reich), potocznie: Republika Weimarska (niem. Weimarer Republik) – państwo istniejące w latach 1918–1933
- Rzesza Niemiecka (niem. Deutsches Reich), po aneksji Austrii w 1938 r. także Rzesza Wielkoniemiecka (niem. Großdeutsches Reich), potocznie: Trzecia Rzesza, III Rzesza (niem. Drittes Reich), inna używana nazwa to Niemcy hitlerowskie (niem. Nazi-Deutschland, Nazideutschland) – państwo istniejące w latach 1933–1945
Pod względem prawnym pierwszy z powyższych organizmów przestał istnieć w 1806 r., natomiast trzy kolejne nazwy odnoszą się do pojedynczego podmiotu prawa międzynarodowego, utworzonego w 1867 r. jako Związek Północnoniemiecki (niem. Norddeutscher Bund) i pomimo kilkukrotnych zmian terytorium, ustroju oraz nazwy, zachowującego odtąd ciągłość prawną, istniejąc po dzień dzisiejszy jako Niemcy.